အတောင်ပေါက်ခြင်း အစ (နောက်ဆက်တွဲ)

အတောင်ပေါက်ခြင်း အစ (နောက်ဆက်တွဲ)

ရထားပေါ်မှာထဲက  ကိုမျိုးညွန့်အောင်ကပြောပါတယ်၊  ဒီနယ်မြေမှာ ပေါ်တာဆွဲတတ်တယ် ဆိုတာ။  စိတ်ထဲမှာ  သိပ်အလေးအနက်  မထားမိဘူး။  အဲ့နေ့က  ကာမိုင်းရောက်ပြီး  နေ့လည်စာစားနေကြတာ။  အဲ့တုန်းက  ကာမိုင်းဆိုတာ  ရွာကြီး သာသာရယ်။ နေ့လည်စာကလည်း  အဲလိုပေါ့၊ အိမ်ဆိုင်တစ်ဆိုင်မှာ  ဖြစ်သလို ထိုင်ပြီးစားကြတာ။  ဖားကန့်တက်မယ့်  ကျင်းသားတွေလည်း  လေး ငါး ဆယ်ရောက်ထိုင်နေကြတယ်  ထင်တယ်။

.

စားတုန်းတဝက်လောက် ရှိမယ်ထင်ပါတယ်၊  အတော်ခပ်လှန်းလှန်းက  ဝေါဝေါဆို လူတွေအများကြီး ပြေးသံတွေ စပြီး ကြားလာရော။  ကိုယ်က  ဘာအတွေ့အကြုံမှ မရှိဘဲကိုး။  ဘာသံတွေလဲဆို  အူကြောင်ကြောင်နဲ့ ထိုင်နေတာ။  ကိုမျိုးညွန့်အောင်ရယ်  ရန်ကုန်က  အတူထွက်လာတဲ့  ကိုသိန်းရယ်က  ရုတ်တရက်ကောက်ထပြီး  ကိုမိုး ပြေး  ပြေး  ပေါ်တာ  ဆို၊ ကိုယ်လည်း  လက်တောင်မဆေးဘူး၊  ပါလာတဲ့ကျောပိုးအိတ်လေး  ကောက်ပြီး ပြေးတာ။  နောက်ကျတဲ့  ခြေထောက်သစ္စာဖေါက်။

.

ထမင်းစားနေတာ  အိမ်ဆိုင်လေးဆိုတော့  ဘေးချင်းကပ်ရက်   ခြံထဲ  ခြံစည်းရိုးကို   ကျော်ပြီးပြေးတာ။ အဲ့အချိန်မှာ  အိမ်ရှေ့က လမ်းလေးမှာ  လူတွေက  စပြေးနေကြပြီ။  ဝေါဝေါဆိုတဲ့  လူတွေ  ပြေးသံတွေက  လွဲလို့  ဘာမှ မကြားရဘူး။  တစ်အိမ် နှစ်အိမ်ကျော်ပြေးပြီးတော့၊ လမ်းမဘက်က  ဆဲဆိုသံတွေ  ရိုက်နှက်သံတွေ  စ ကြားရပြီ။   

.

သူများခြံဝန်းထဲ  ဖြတ်ပြေးရင်းက ခြေတန်ရှေ  အိမ်လေးတွေ့ရော။  ကိုသိန်းထင်တယ်၊  ကိုမိုးရေ  ဝင် ဆို၊ အဲ့အိမ်အောက်ထဲ  အိတ်ကော လူကော ပြစ်ဝင်သွားရော။   ဘယ်ရမလည်း။  ကိုယ်လည်း  ဒိုက်ထိုးပြီးပြစ်ဝင်ပေါ့။  ဟို အမျိုးကောင်းသားများက  လမ်းပေါ်မှာ ဆွဲနေပြီ။  တုတ်နဲ့ ရိုက်သံတွေလည်း  အတိုင်းသားပေါ့၊  တဖြောင်းဖြောင်းနဲ့။  အိမ်အောက်  ငုံ့ မကြည့်လို့။  မဟုတ်ရင်  ပထမဆုံး  ပေါ်တာ  အဆွဲခံရတဲ့  ဆရာဝန်ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ 

.

အဲ့အိမ်အောက်မှာ  ဆယ်မီနစ်  ဆယ့်ငါးမီနစ်လောက်ကြာမယ်။    ဆွဲမိသွားတဲ့  သူတွေကို  ဆဲဆိုပြီး ခေါ်သွားသံတွေက အတိုင်းသား။  ကိုယ်လည်း  မြန်မာပြည်က ထွက်ခဲ့ပြီး  အနှစ်သုံးဆယ်နီးပါး  ရောက်ခဲ့တဲ့  တိုင်းပြည်တွေမနဲတော့။  ကိုယ့်တိုင်းပြည်ကို ကာကွယ်ပါမယ်ဆိုတဲ့  စစ်တပ်က  ကိုယ့်ပြည်သူကို  ရိုက်နှက် ပေါ်တာဆွဲတာ  မြန်မာပြည်မှာဘဲ  ရှိတယ်။ ကောင်းပါတယ်။   သံယောဇဉ်တွေ  ပြတ်သထက်  ပြတ် သွားတာပေါ့။

.

အားလုံးရှင်းသွားတော့  ကိုမျိုးညွန့်အောင်က  ဒီအတိုင်းဆို မဖြစ်ဘူး၊  လမ်းမှာဆွဲရင်  မလွတ်နိုင်ဘူး။  မြစ်ကြီးနားတက်ပြီး  အခြေအနေ စောင့်ကြည့်ရအောင်ဆို၊  မိုးကောင်းပြန်သွား၊ မြစ်ကြီးနားတက်ပေါ့။

.

တစ်ပတ်လောက်  သူ့အသိအိမ်မှာ  နေတုန်း ကယ်တင်ရှင်က  ပေါ်လာတယ်။  မြစ်ကြီးနားက  ကချင်လောပန်း  ယွပ်ဇော်ခေါင် က  သူ့ကျင်းသားတွေ  အဖွဲ့လိုက်နဲ့  ဖားကန့်တက်ဖို့  ပြင်နေတယ်။  ကချင်မိတ်ဆွေ  တစ်ယောက်က  အဲဒီကျင်းသားတွေနဲ့  တွဲလိုက်သွား။  အဲ့အဖွဲ့နဲ့ဆို  စစ်တပ်ကော  ကေအိုင်အေ ကော ပြသနာမရှာဘူးပေါ့။  ဒီလောပန်က  ဖားကန့်လောကမှာ  ထိပ်ဆုံးက  ငါးယောက်ထဲမှာပါတယ်။  

.

အော် .. အဲဒီ ယွပ်ဇော်ခေါင်ဆိုတာ  အခု အစိုးရနဲ့ အန်စီအေ  ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ  လုပ်ရင်  တွေ့ရတဲ့  ကေအိုင်အေ ဗိုလ်ချုပ်ဂွမ်မေါ် နဲ့  အမြဲတွဲပြီးတွေ့ရတဲ့  မုတ်ဆိတ်နဲ့တစ်ယောက်။

.

အဲ့အဖွဲ့ကို ဆက်သွယ်၊ လိုက်ခဲ့ချင်ပါတယ် အကူအညီတောင်းတော့။  သူတို့ကလည်း  သိတယ်၊  ရန်ကုန်က ဆရာဝန်တစ်ယောက်ပါတယ်။  သူ့အတွက်  စိတ်ပူလို့ပါဆို၊  ဘာမှမပူနဲ့  လိုက်ခဲ့ပေါ့။  အဲ့တုန်းက  ဖားကန့်သွားတဲ့သူတိုင်း  ကေအိုင်အေကို  ဆန်တစ်ပြည်  ငွေ အစိတ်ပေးရတယ်။  ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ  သူတို့လက်ထဲထည့်ရတာ။  အဲဒါလည်း  သူတို့ပေးလိုက်မယ်။  စိတ်မပူနဲ့ဆို။  ဒီတစ်ခါတော့  အဆင်ပြေပြီပေါ့လေ။ 

.

ကိုယ်လည်း  ကျင်းသားတွေလိုဘဲ၊  အထုပ်အပိုးတွေ ဝင်ထမ်းပြီး  လိုက်သွားတယ်။   အင်း  အဲ့တော့မှ  ရောက်တာ။ ကေအိုင်အေ  စစ်တပ်ထဲ  တန်းပြီး ရောက်သွားတာ။

.

(ဆက်ရေးချင်စိတ်  မရှိတော့ပါ)

အတောင်ပေါက်ခြင်း အစ

ဒုက္ခရှေ့မှောက် ရောက်တဲ့အခါ တစ်ချို့လူတွေဟာ ချိုင်းထောက် ဝယ်တပ်ရပြီး တစ်ချို့လူတွေမှာတော့ အတောင်တွေပေါက်လာတယ် (နန္ဒာသိန်းဇံ ၁၉၄၇ - ၂၀၁၁)။ -----------------------------------------------------------------------------------------------

အတောင်ပေါက်ခြင်း အစ

.
ဟာ မဖြစ်ပါဘူး၊ ခင်ဗျားလိုက်လို့ မဖြစ်ဘူး။ ခင်ဗျား တစ်ခုခုဖြစ်ရင် ကျနော် တရားခံဖြစ်မယ်။ ကိုမျိုးညွန့်အောင် အဲလို ခါးခါးသီးသီး ငြင်းတော့မယ်ဆိုတာလည်း မျှော်လင့်ထားပြီးသား။ ၁၉၈၉ နွေရာသီ တနေ့လည် ဗိုလ်ချုပ်ဈေးထဲက အိတ်စ်ယောက္ခမကြီးတွေ ဆိုင်ထိုင်ပေးရင်း ကိုမျိုးညွန့်အောင်ကို ဖါးကန့်လိုက်ပြီး ဆေးခန်းဖွင့်ဖို့ အကူအညီတောင်းတာ။ သူကလဲ ကိုယ့်ကို ဆရာဝန်ပေါက်စ မဖြစ်နိုင်တာ အန္တရယ်များတဲ့လမ်းကို ခေါ်ရင် တစ်ခုခုဖြစ်ရင် သူ့ခေါင်းပေါ်ရောက်မှာ စိုးလို့ အကြောက်အကန်ငြင်းတာ။
.
 အန္တရယ်များဆို အဲ့အချိန်က ဖါးကန့်က ကေအိုင်အေ လက်အောက်မှာဘဲ ရှိသေးတာလေ။ မဆလ အစိုးရ၊ စစ်အစိုးရ တစ်လျေှက်လုံး ဖါးကန့်ဆိုတာ အညိုရောင်နယ်မြေ။ နေရာ အများစုက ကေအိုင်အေ အုပ်ချုပ်ရေး အောက်မှာ။ ကေအိုင်အေနဲ့ စစ်တပ်နဲ့ဆိုတာ စစ်ပွဲတွေက တအုန်းအုန်း။ ကချင် တရုတ် လောပန်တွေရယ် သူဌေးဖြစ် ခွေးဖြစ်ဆိုတဲ့သူတွေရယ် သွားတဲ့နေရာ။
 .
ကိုယ်ကလည်း အဲ့ဒီအချိန်မှာ စိတ်က တုံးတုံးချ။ ဖါးကန့်။ ဘယ်သူဘာပြောပြော တက်မယ်ဆုံးဖြတ်ပြီးသား။ လမ်းကြောင်းသိတဲသူကို ရှာနေတာ။
.
ဒီ ဖါးကန့်ဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းက ငွေရှာမယ်၊ နိုင်ငံခြားဆိုတာကြီးကို အပြီးထွက်တော့မယ်။ စလုံးအရင်ဝင်မယ် အတွေ့အကြုံနဲနဲယူ ပြီးရင် ယူကေ ကိုသွား၊ PLAB ဖြေမယ်ဆိုတဲ့လမ်းက စ တာ။
.
နိုင်ငံခြားဆိုတာကြီး တသက်လုံးခေါင်းထဲ မရှိဘဲနဲ့ Final Part 2 လောက်ရောက်မှ ကိုယ့် အဖေကို ကြည့်ပြီး ဒီမှာတော့မဖြစ်ဘူး ထွက်မှဖြစ်မယ်လို့ ဖြစ်လာတာ။ သမ ဝန်ကြီး စိန်ထွန်း စွမ်းအင်ဝန်ကြီး ဖြစ်တဲ့အချိန်က စ လို့ အင်/ချုပ် ဒု အင်/ချုပ် တွေ အမေနှမနဲ့ကိုင်တုပ်ပြီး အဆဲခံရ၊ ကံဆိုးသွားရင် ပါးရိုက်ခံရတဲ့ သူနဲ့ လည်ပင်းညှစ်ခံရတဲ့သူနဲ့။ အခုခေတ်က အုန်းမြင့်က ပါးလှည့်ရိုက်မယ်လို့ ပြောရုံပြောတာ၊ အဲ့တုန်းက စိန်ထွန်းက တကယ်လုပ်ခဲ့တာ။ အဲဒါတွေ မြင်ရကြားရပါများတော့ ဒီကောင်တွေ လက်အောက်လုပ်ရင် ငါတော့ ခွေးဖြစ်မှာဘဲလို့ တဖြည်းဖြည်း စိတ်ထဲစွဲသွားတာ။ အခုလည်း အဲ့ စိတ်က မပျောက်ပါဘူး။ မဆလ ပြီးတော့ စစ်အစိုးရတက်လာတော့ အင်ဆားဗစ်ဝင်ဖို့ ဆိုတာ ခေါင်းထဲမှာတောင် မရှိ။
.
အဲ့နေ့က ကိုမျိုးညွန့်အောင်နဲ့ လိုက်မယ် မခေါ်ဘူးနဲ့ ငြင်းနေရင်း သူက နောက်ဆုံး လက်နက် ထုတ်လာတယ်။ ကျုပ်ပြောမယ်၊ ခင်ဗျားလိုက်ရင် ဖြစ်စရာ သုံးလမ်းဘဲရှိတယ်။ ကိုးဆယ်ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်ဖို့များတာ ကေအိုင်အေက ခေါ်သွားလိမ့်မယ်၊ ဟိုမှာ ဆရာဝန်တွေ လိုနေတာ။ နှစ်တွေ နဲနဲကြာရင် ခင်ဗျား ကချင် အမျိုးသမီးတစ်ရောက်နဲ့ ရမှာဘဲ။ ခင်ဗျား ပြန်လာစရာ လမ်းမရှိတော့ဘူး။ အဲလိုနဲ့ စ တာ။ အေးတာဘဲဆို ကိုယ်ကပြုံးနေတော့၊ နောက် ဒုတိယ ဖြစ်နိုင်စရာက ခင်ဗျားကို ကေအိုင်အေက မယုံဘူး၊ ဘယ်လိုမှ ကျင်းသားပုံ မပေါက်ဘူး။ အစိုးရ သူလျှိုအောင်းမေ့ပြီး ဆွဲမယ်။ ကေအိုင်အေက လူသတ်တာ ကျည်ဆံကုန်လို့ ပေါက်ပြားတစ်ချောင်းပေး ကျင်းတူးခိုင်း၊ ပြီးရင် အဲ့ပေါက်ပြားနဲ့ဘဲ ခုတ်သတ်မှာ။ သူပြောတာ မမှားဘူး၊ အဲ့ သတင်းမျိုးက ကြားဖူးတယ်။ နဲနဲတော့ ဂုတ်ယားသား။ ဆက်ပြောတာ၊ နောက်ဆုံး ဖြစ်နိုင်ချေက ငှက်ဖျားမိမှာ။ ဖါးကန့်မှာ ငှက်မမိဘူးတဲ့သူမရှိ။ ခင်ဗျား ဒုက္ခရောက်မယ်။ သူပြောတာတွေက ဆေးမတိုးတော့ဘူး။ ဆုံးဖြတ်ပြီးသား ဆိုမှ။
.
အဲဒါနဲ့ဘဲ ကျောပိုးအိတ်လေး တစ်လုံးလွယ်လို့ အတင်းကို လိုက်သွားရော။ မလိုက်ခင် အမေ့ကို သွားခွင့်တောင်းတယ်။ အမေက တခွန်းဘဲ မေးတယ်။ သား ဘာဖြစ်လို့ သွားချင်တာလဲတဲ့။ ကိုယ့်အဖြေကလည်း ရှင်းပါတယ်။ အမေ ကျနော် ဒီလို မီဒီယိုကာ mediocre ဘဝမှာ နေရတာထက်စာရင် သေရင်သေ မသေရင် လူစဉ်မီနေချင်ပါတယ်၊ ဒါဘဲ။ အမေကလည်း ခဏဘဲ ငြိမ်သွားတယ်။ ချက်ခြင်း အဖြေပေးတယ်။ ကိုယ့်ခေါင်းကို ကိုင်ပြီးတော့ သွား ငါ့သား သွား၊ ငါ့သားက အောင်မြင်မဲ့သား၊ စိတ်ဖြောင့်ဖြောင့်နဲ့ သွားတဲ့။ အဲလို အမေ။ မွေးထားတဲ့သား အကြောင်း အသိဆုံးလေ။
.
နင်လားဟဲ့ ဖါးကန့်၊ နင်လားဟဲ့ ကေအိုင်အေ ဆို လိုက်သွားတာ။ ရထားနဲ့ သွားကြတာ။ မန္တလေး၊ မိုးကောင်း၊ ပြီးတော့ ကာမိုင်း။ ဘယ်က ကေအိုင်အေ တွေ့အုံးမလဲ။ တို့ပြည်ကြီးကို ကာကွယ်မလေ ဆိုတဲ့ အမျိုးကောင်းသားများနဲ့ တွေ့ပြီး ကာမိုင်းမှာ ပေါ်တာ ဆွဲတာနဲ့ တန်းတိုးတာဘဲ။ ဘဝက အဲလို။
.

ဆက်ကောင်း ဆက်မည်။

အေတာင္ေပါက္ျခင္း အစ

ဒုကၡေရွ႕ေမွာက္ ေရာက္တဲ့အခါ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ခ်ိဳင္းေထာက္ ဝယ္တပ္ရျပီး တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြမွာေတာ့ အေတာင္ေတြေပါက္လာတယ္ (နႏၵာသိန္းဇံ ၁၉၄၇ - ၂၀၁၁)။ -----------------------------------------------------------------------------------------------

အေတာင္ေပါက္ျခင္း အစ

အစ ဟာ မျဖစ္ပါဘူး၊ ခင္ဗ်ားလိုက္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ ခင္ဗ်ား တစ္ခုခုုျဖစ္ရင္ က်ေနာ္ တရားခံျဖစ္မယ္။ ကိုမ်ိဳးညြန္႔ေအာင္ အဲလို ခါးခါးသီးသီး ျငင္းေတာ့မယ္ဆိုတာလည္း ေမ်ွာ္လင့္ထားျပီးသား။ ၁၉၈၉ ေႏြရာသီ တေန႔လည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်းထဲက အိတ္စ္ေယာကၡမၾကီးေတြ ဆိုင္ထိုင္ေပးရင္း ကိုမ်ိဳးညြန္႔ေအာင္ကို ဖါးကန္႔လိုက္ျပီး ေဆးခန္းဖြင့္ဖို႔ အကူအညီေတာင္းတာ။ သူကလဲ ကိုယ့္ကို ဆရာဝန္ေပါက္စ မျဖစ္ႏိုင္တာ အႏၱရယ္မ်ားတဲ့လမ္းကို ေခၚရင္ တစ္ခုခုျဖစ္ရင္ သူ႔ေခါင္းေပၚေရာက္မွာ စိုးလို႔ အေၾကာက္အကန္ျငင္းတာ။
.
အႏၱရယ္မ်ားဆို အဲ့အခ်ိန္က ဖါးကန္႔က ေကအိုင္ေအ လက္ေအာက္မွာဘဲ ရွိေသးတာေလ။ မဆလ အစိုးရ၊ စစ္အစိုးရ တစ္ေလ်ွက္လံုး ဖါးကန္႔ဆိုတာ အညိဳေရာင္နယ္ေျမ။ ေနရာ အမ်ားစုက ေကအိုင္ေအ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေအာက္မွာ။ ေကအိုင္ေအနဲ႔ စစ္တပ္နဲ႔ဆိုတာ စစ္ပြဲေတြက တအုန္းအုန္း။ ကခ်င္ တရုတ္ ေလာပန္ေတြရယ္ သူေဌးျဖစ္ ေခြးျဖစ္ဆိုတဲ့သူေတြရယ္ သြားတဲ့ေနရာ။ 
.
ကိုယ္ကလည္း အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ စိတ္က တံုးတံုးခ်။ ဖါးကန္႔။ ဘယ္သူဘာေျပာေျပာ တက္မယ္ဆံုးျဖတ္ျပီးသား။ လမ္းေၾကာင္းသိတဲသူကို ရွာေနတာ။
.
ဒီ ဖါးကန္႔ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းက ေငြရွာမယ္၊ ႏိုင္ငံျခားဆိုတာၾကီးကို အျပီးထြက္ေတာ့မယ္။ စလံုးအရင္ဝင္မယ္ အေတြ႕အၾကံဳနဲနဲယူ ျပီးရင္ ယူေက ကိုသြား၊ PLAB ေျဖမယ္ဆိုတဲ့လမ္းက စ တာ။
.
 ႏိုင္ငံျခားဆိုတာၾကီး တသက္လံုးေခါင္းထဲ မရွိဘဲနဲ႔ Final Part 2 ေလာက္ေရာက္မွ ကိုယ့္ အေဖကို ၾကည့္ျပီး ဒီမွာေတာ့မျဖစ္ဘူး ထြက္မွျဖစ္မယ္လို႔ ျဖစ္လာတာ။ သမ ဝန္ၾကီး စိန္ထြန္း စြမ္းအင္ဝန္ၾကီး ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္က စ လို႔ အင္/ခ်ဳပ္ ဒု အင္/ခ်ဳပ္ ေတြ အေမႏွမနဲ႔ကုိင္တုပ္ျပီး အဆဲခံရ၊ ကံဆိုးသြားရင္ ပါးရိုက္ခံရတဲ့ သူနဲ႔ လည္ပင္းညွစ္ခံရတဲ့သူနဲ႔။ အခုေခတ္က အုန္းျမင့္က ပါးလွည့္ရိုက္မယ္လို႔ ေျပာရံုေျပာတာ၊ အဲ့တုန္းက စိန္ထြန္းက တကယ္လုပ္ခဲ့တာ။ အဲဒါေတြ ျမင္ရၾကားရပါမ်ားေတာ့ ဒီေကာင္ေတြ လက္ေအာက္လုပ္ရင္ ငါေတာ့ ေခြးျဖစ္မွာဘဲလို႔ တျဖည္းျဖည္း စိတ္ထဲစြဲသြားတာ။ အခုလည္း အဲ့ စိတ္က မေပ်ာက္ပါဘူး။ မဆလ ျပီးေတာ့ စစ္အစိုးရတက္လာေတာ့ အင္ဆားဗစ္ဝင္ဖို႔ ဆိုတာ ေခါင္းထဲမွာေတာင္ မရွိ။
.
အဲ့ေန႔က ကိုမ်ိဳးညြန္႔ေအာင္နဲ႔ လိုက္မယ္ မေခၚဘူးနဲ႔ ျငင္းေနရင္း သူက ေနာက္ဆံုး လက္နက္ ထုတ္လာတယ္။ က်ဳပ္ေျပာမယ္၊ ခင္ဗ်ားလိုက္ရင္ ျဖစ္စရာ သံုးလမ္းဘဲရွိတယ္။ ကိုးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ဖို႔မ်ားတာ ေကအိုင္ေအက ေခၚသြားလိမ့္မယ္၊ ဟိုမွာ ဆရာဝန္ေတြ လိုေနတာ။ ႏွစ္ေတြ နဲနဲၾကာရင္ ခင္ဗ်ား ကခ်င္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေရာက္နဲ႔ ရမွာဘဲ။ ခင္ဗ်ား ျပန္လာစရာ လမ္းမရွိေတာ့ဘူး။ အဲလိုနဲ႔ စ တာ။ ေအးတာဘဲဆို ကိုယ္ကျပံဳးေနေတာ့၊ ေနာက္ ဒုတိယ ျဖစ္ႏိုင္စရာက ခင္ဗ်ားကို ေကအိုင္ေအက မယံုဘူး၊ ဘယ္လိုမွ က်င္းသားပံု မေပါက္ဘူး။ အစိုးရ သူလ်ွိဳေအာင္းေမ့ျပီး ဆြဲမယ္။ ေကအိုင္ေအက လူသတ္တာ က်ည္ဆံကုန္လို႔ ေပါက္ျပားတစ္ေခ်ာင္းေပး က်င္းတူးခိုင္း၊ ျပီးရင္ အဲ့ေပါက္ျပားနဲ႔ဘဲ ခုတ္သတ္မွာ။ သူေျပာတာ မမွားဘူး၊ အဲ့ သတင္းမ်ိဳးက ၾကားဖူးတယ္။ နဲနဲေတာ့ ဂုတ္ယားသား။ ဆက္ေျပာတာ၊ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္ႏိုင္ေခ်က ငွက္ဖ်ားမိမွာ။ ဖါးကန္႔မွာ ငွက္မမိဘူးတဲ့သူမရွိ။ ခင္ဗ်ား ဒုကၡေရာက္မယ္။ သူေျပာတာေတြက ေဆးမတိုးေတာ့ဘူး။ ဆံုးျဖတ္ျပီးသား ဆိုမွ။
.
အဲဒါနဲ႔ဘဲ ေက်ာပိုးအိတ္ေလး တစ္လံုးလြယ္လို႔ အတင္းကို လိုက္သြားေရာ။ မလိုက္ခင္ အေမ့ကို သြားခြင့္ေတာင္းတယ္။ အေမက တခြန္းဘဲ ေမးတယ္။ သား ဘာျဖစ္လို႔ သြားခ်င္တာလဲတဲ့။ ကိုယ့္အေျဖကလည္း ရွင္းပါတယ္။ အေမ က်ေနာ္ ဒီလို မီဒီယိုကာ mediocre ဘဝမွာ ေနရတာထက္စာရင္ ေသရင္ေသ မေသရင္ လူစဥ္မီေနခ်င္ပါတယ္၊ ဒါဘဲ။ အေမကလည္း ခဏဘဲ ျငိမ္သြားတယ္။ ခ်က္ျခင္း အေျဖေပးတယ္။ ကိုယ့္ေခါင္းကို ကိုင္ျပီးေတာ့ သြား ငါ့သား သြား၊ ငါ့သားက ေအာင္ျမင္မဲ့သား၊ စိတ္ေျဖာင့္ေျဖာင့္နဲ႔ သြားတဲ့။ အဲလို အေမ။ ေမြးထားတဲ့သား အေၾကာင္း အသိဆံုးေလ။
.
နင္လားဟဲ့ ဖါးကန္႔၊ နင္လားဟဲ့ ေကအိုင္ေအ ဆို လိုက္သြားတာ။ ရထားနဲ႔ သြားၾကတာ။ မႏၱေလး၊ မိုးေကာင္း၊ ျပီးေတာ့ ကာမိုင္း။ ဘယ္က ေကအိုင္ေအ ေတြ႕အံုးမလဲ။ တို႔ျပည္ၾကီးကို ကာကြယ္မေလ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးေကာင္းသားမ်ားနဲ႔ ေတြ႕ျပီး ကာမိုင္းမွာ ေပၚတာ ဆြဲတာနဲ႔ တန္းတိုးတာဘဲ။ ဘဝက အဲလို။
.

ဆက္ေကာင္း ဆက္မည္။

ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု
==============
ဧကရာဇ္မင္းတို႔၏ ရတနာတစ္ပါးမွ ဧကရီဘုရင္မၾကီးဘဝသို႔
==========================================
.
သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလ်ာက္ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုုိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာသာမက အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ဘုရင္မ ဆိုတာ ရွားရွားပါးပါး။ အဲဒီ ရွားပါးလွတဲ့ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြထဲက ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုဆိုတာ ျမန္မာရာဇဝင္မွာ ေပၚထြန္းခဲ့ဘူးတယ္။ အာဏာရဖို႔ အႏိုင္ယူလူသတ္ရင္း ဘုရင္ျဖစ္ခဲ့တာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ မူးမတ္ ျပည္သူ အားလံုးက ခ်စ္လို႔ ယံုၾကည္လို႔ တင္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္မၾကီးလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်က္နဲ႔တင္ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ရာဇဝင္ဟာ ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
.
ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ ဘဝဟာ ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္ ေရႊနန္းရွင္ဧကရာဇ္ဘုရင္တစ္ပါးရဲ႕ သမီးေတာ္ဘဝ ကေန မင္းမိဖုရားဘဝ၊ စစ္ရဲ႕ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပယုဂ္ လက္ေဆာင္ရတနာတစ္ပါး အေနနဲ႔ အင္းဝေနျပည္ေတာ္ကို ဆက္သခံခဲ့ရတယ္။ ကိုယ္ခ်စ္တဲ့ ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္ ျပန္ေရာက္ျပန္ေတာ့ အာဏာလုပြဲေတြၾကားမွာ အကိုေတာ္၊ ေမာင္ေတာ္၊ သားေတာ္၊ တူေတာ္ေတြ ဆံုးပါးမႈေတြနဲ႔ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ အာဏာလုပြဲေတြ ဧကရာဇ္မင္းေတြရဲ႕ ဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေတာ့တဲ့ အဆံုး မူးမတ္ေတြက ဘုရင္ကို လုပ္ၾကံျပီး ျပည္သူျပည္သား ေတြရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာနဲ႔ တင္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္မၾကီးဘဝ ကို ေရာက္ခဲ့တယ္။ ဘဝရဲ႕ ေနဝင္ခ်ိန္ ေရာက္ျပန္ေတာ့ အာဏာကို မက္ေမာဆုပ္ကိုင္မထားဘဲ သင့္ေတာ္တဲ့ ပညာရွိတစ္ေယာက္ရဲ႕ လက္ထဲကို တိုင္းျပည္ကိုအပ္၊ ဘာသာေရးကို ေဇာက္ခ်လုပ္ရင္း ဘဝကို ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း အဆံုးသတ္ခဲ့တယ္။
.
ရာဇဝင္ကို နဲနဲျပန္ေကာက္ရရင္ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု ရဲ႕ ငယ္နာမည္ဟာ ဝိဟာရေဒဝီ လို႔အမည္ရျပီး ပဲခူးဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္က မြန္္တို႔ရဲ႕ စစ္ဘုရင္ ဧကရာဇ္ၾကီး ရာဇာဓိရာဇ္ နဲ႔ မယ္ေတာ္ သုဒၶမာယာ တို႔က ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၃၉၃ မွာ ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာရာဇဝင္မွာ လူသိမ်ားတဲ့ အႏွစ္ ၄၀ ၾကာ ပဲခူး-အင္းဝ စစ္ပြဲၾကီး (၁၃၈၅ - ၁၄၂၄) ျဖစ္ေနခ်ိန္ေပါ့။
.
ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီး မေမြးဖြားခင္ သူ႔ရဲ႕မယ္ေတာ္ ျဖစ္လာမယ့္ မိဖုရား သုဒၶမာယာ ဟာ ပေဒသရာဇ္စနစ္ရဲ႕ သားေကာင္ျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္ ဆိုတာ တခ်ိဳ႕ေတြ သတိထားမိမယ္ မထင္ဘူး။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၃၈၈ ဝန္းက်င္မွာ ခမည္းေတာ္ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးဟာ ေအာက္ျပည္ေအာက္ရြာကို သိမ္းသြင္းေနခ်ိန္မွာ ပုသိမ္ - ေျမာင္းျမ ကို သိမ္းယူဖို႔ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီ ပုသိမ္စစ္မွာ သူ႕ရဲ႕စစ္သူၾကီး လဂြန္းအိန္ကို ေခါင္းေဆာင္ခန္႔လို႔ တိုက္ေစတယ္။ ပုသိမ္စစ္ဟာ အႏၱရယ္ၾကီးလွတဲ့ စစ္ပြဲ၊ အသက္နဲ႕လဲရႏိုင္တယ္လို႔ တြက္မိတဲ့ လဂြန္းအိန္က စစ္ထြက္ခါနီး မနက္က်မွ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕ မိဖုရားသုဒၶမာယာ ကို လိုခ်င္ပါတယ္လို႔ေတာင္းဆိုေတာ့တာဘဲ။ အမွန္ကေတာ့ လဂြန္းအိန္ က သူ႔အရွင္သခင္ရဲ႕ သူ႔အေပၚခ်စ္ မခ်စ္ စိတ္စမ္းလိုက္တာပါဘဲ။ အဲဒီအခါ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးက ျပန္ေျပာတယ္။ သူရဲေကာင္းလည္း ခ်စ္တယ္၊ မိဖုရားလည္းခ်စ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဖုရားဆိုတာ အာရံုျဖည့္ဖို႔ျဖစ္တယ္၊ သူရဲေကာင္းဆိုတာကေတာ့ ရန္သူေတြကို တြန္းလွန္ဖို႔ အေဖၚ၊ ထီးျဖဴကို ေစာင့္တဲ့အေဖၚ၊ နတ္ျပည္နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာသုခအတြက္ သာသနာေတာ္ကို ေစာင္မဲ့ အေဖၚ၊ ဒါေၾကာင့္ သူရဲေကာင္းကို ပိုခ်စ္တယ္လို႔ ေျပာျပီး မိဖုရားသုဒၶမာယာကို လဂြန္းအိန္ ထံပို႔လိုက္တာပါဘဲ။ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးကို ေျခသလံုးဖက္ ငိုေၾကြးေတာင္းပန္ေနတဲ့ မိဖုရားသုဒၶမာယာ စကားေတြ၊ မ်က္ရည္ေတြဟာ စစ္ဘုရင္တစ္ပါး အတြက္ေတာ့ အေရးမပါခဲ့ဘူးေပါ့။ လဂြန္းအိန္က သူ႔အရွင္သခင္ရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းကို စမ္းသပ္ခဲ့တာ၊ မိဖုရားသုဒၶမာယာကို လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ကန္ေတာ့ပြဲနဲ႔ ေတာင္းပန္ခဲ့ျပီး သူ႔အရွင္သခင္ထံ ျပန္လြတ္ခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ စစ္ထြက္သြားခဲ့တယ္။
.
ပေဒသရာဇ္စနစ္ေအာက္မွာ ရွိခဲ့တဲ့ မိန္းမသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘဝဟာ ဒါပါဘဲ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကို ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးေလး ၾကီးျပင္းလာတဲ့အခါ သိေကာင္းသိခဲ့ပါလိမ့္မယ္။ မိန္းမသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘဝဟာ ဧကရာဇ္ဘုရင္တစ္ပါးရဲ႕ လက္ထဲမွာ ရတနာတစ္ပါးသာျဖစ္တယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူၾကီးျပင္းလာတဲ့ အခါ ေတြ႕ၾကံဳသမွ်ကို ရဲရဲဝ့ံဝံ့ ရင္ဆိုင္ခဲ့တာပါဘဲ။
.
ဇတ္လမ္းဆက္ရရင္ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီး အသက္ ၂၀ ျပည့္တဲ့အခါ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕ တူေတာ္လည္းၿဖစ္ ၊ သူ႕ခ်စ္သူလည္းၿဖစ္တဲ႕ သမိန္စည္သူနဲ႔ စံုဖက္ေစခဲ့တယ္။ သမီးႏွစ္ေယာက္ သားတစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့တယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၁၈ အသက္ ၂၅ ႏွစ္မွာ သားျဖစ္သူ ဗညားဗရူးကို ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ အဲဒီ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ က စလို႔ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးေလးဟာ ေလာကဓံတရားရဲ႕စတင္ ရိုက္ခတ္မႈကို ခံခဲ့ရတယ္။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ သမိန္စည္သူ ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ ၃ ႏွစ္အၾကာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၁ မွာ ခမည္းေတာ္ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီး ဆင္လိုက္ရင္းနဲ႔ ဒဏ္ရာရျပီး ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕ သားေတာ္အၾကီး ဗညားဓမၼရာဇာ နန္းတက္ခဲ့တယ္။
.
အင္းဝေနျပည္ေတာ္မွာလည္း မင္းေျပာင္းမင္းလြဲေတြ ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ အႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲကို စတင္ခဲ့တဲ့ မင္းၾကီးစြာ ကြယ္လြန္ျပီးတဲ့ေနာက္ မင္းအဆက္ဆက္ နန္းတက္ခဲ့ၾကတယ္။ သားေတာ္ ဆင္ျဖဴရွင္၊ ငေနာက္ဆံ၊ ေနာက္ ဆင္ျဖဴရွင္ရဲ႕ ညီေတာ္ ျပင္စည္စား မင္းေဆြက မင္းေခါင္ နာမည္နဲ႔ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၀၁ မွာ နန္းတက္တယ္။ မင္းၾကီးစြာနဲ႔ ရာဇာဓိရာဇ္တို႔ စခဲ့တဲ့ အႏွစ္္ ၄၀ စစ္ပြဲၾကီးကို ဘုရင္မင္းေခါင္ လက္ထက္မွာလဲ ဆက္ခဲ့တယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၁ မွာ ဘုရင္မင္းေခါင္ေရာ ရာဇာဓိရာဇ္တို႔ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့ၾကတယ္။
.
ဒါေပမဲ့ ပြဲက မျပီးေသးဘူး။ အင္းဝမွာ နန္းတက္လာတဲ့ ဘုရင္မင္းေခါင္ရဲ႕သား ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ နဲ႔ ပဲခူးမွာနန္းတက္လာတဲ့ ရာဇာဓိရာဇ္ရဲ႕သား ဗညားဓမၼရာဇာ တို႔ စစ္ေမြကို ဆက္ခံရင္း ဆက္တိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၂ ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူရဲ႕ တပ္ေတြ ပဲခူးကိုခ်ီတက္ခဲ့ၾကတယ္။ ခဲေပါင္ နဲ႔ ပုသိမ္ကို သိမ္းျပီး ဒလ ကို တစ္လၾကာဝန္းရံထားတဲ့အခါ ဒဂံုမင္း ဗညားရံ က ႏွစ္မေတာ္ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးကို ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ ကို ဆက္သျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္တယ္။ အဲဒါ အႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲရဲ႕ အဆံုးသတ္ပါဘဲတဲ့။ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ ျပယုဂ္ေပါ့။ တစ္ျခားအေၾကာင္းေတြလည္း အင္းဝေနျပည္ေတာ္မွာ ရွိခဲ့တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီး ကို ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ အလြန္ျမတ္ႏိုးတာဟာ စစ္ပြဲေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားေစခဲ့တယ္ ဆိုတာေတာ့ ထင္ရွားလွပါတယ္။
.
အႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲျပီးသြားလို႔ ႏွစ္ဖက္ျပည္သူေတြ ေအးခ်မ္းခဲ့ၾကေပမဲ့ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးရဲ႕ ေလာကဓံကေတာ့ သိပ္မေအးခ်မ္းခဲ့ဘူး။ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးကို သိရိၾတိဘဝနာဒိတ်ာပဝရ အတုလ အဂၢမဟာဓမၼ ရာဇာဓိရာဇ မဟာေဒဝီ ဆိုတဲ့ဘြဲ႕ၾကီးနဲ႔ ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ လက္ထဲကိုထဲ့လိုက္ျပီးတဲ့ေနာက္ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုဆိုျပီး အင္းဝကို လိုက္သြားရတာေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ အသက္က ၂၉ ႏွစ္။ အျပင္အဆင္ အေရာင္အဆင္း ေကာင္းလြန္းလို႔ ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူက သူ႔ေဖါင္ထက္ကေန လက္လွမ္းဆီးၾကိဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒါေပမဲ့ သမီးႏွစ္ေယာက္နဲ႔ ၄ ႏွစ္သား သားငယ္ကိုထားျပီး တျပည္တရြာလိုက္သြားရတဲ့ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို မွန္းဆလို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ သီဟသူ ကလည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ အသက္ ၂၈ -၂၉၊ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပု ကို ဂရုစိုက္လြန္းလို႔ အင္းဝမွာရွိတဲ့ မိဖုရားရွင္ဘို႔မယ္ က စိတ္နာျပီး အုန္းေပါင္လယ္ သံဘြား ကို လုပ္ၾကံခိုင္းခဲ့တယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုနဲ႔ ၃ ႏွစ္ေလာက္ ေပါင္းသင္းျပီး ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ၉ ႏွစ္သားဘဲ ရွိေသးတဲ့ မင္းလွငယ္ လို႔ မင္းသားေလး နန္းတက္လာျပန္တယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုလည္း မင္းလွငယ္မင္းရဲ႕ မိဖုရားျဖစ္ရျပန္တယ္။ မင္းလွငယ္မင္း နန္းတက္လို႔ ၃ လ အၾကာမွာ အဆိပ္ခပ္လုပ္ၾကံခံရျပီး ကြယ္လြန္တယ္။ အဲဒီေနာက္ ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္း နန္းတက္ခဲ့တယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုလည္း ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္းရဲ႕ မိဖုရားၾကီးျဖစ္ရျပန္တယ္။ ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္း နန္းတက္လို႔ လပိုင္းအၾကာမွာ မိုးညွင္းမင္းတရားၾကီး မိုးညွင္း ကေန အင္းဝ ကို ခ်ီတက္လာတယ္။ ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္း က မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုကို လက္ေဆာင္ပဏၰာအေနနဲ႔ ပုခန္းစား တရဖ်ားကို ေပးအပ္ျပီး မိုးညွင္းမင္းတရားၾကီးရဲ႕ တပ္ေတြကို ရင္ဆိုင္ေစတယ္။ မိုးညွင္းမင္းတရားၾကီးက ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္းကို ေအာင္ႏိုင္ျပီးေတာ့ အင္းဝထီးနန္းကို ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၆ မွာ အုပ္စိုးတယ္။ မၾကာခင္ဘဲ ပုခန္းျမိဳ႕ကို ဝင္တိုက္ျပီး သိမ္းယူတယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုကိုေတာ့ ျပန္လည္သိမ္းယူျပီးေတာ့ နန္းတြင္းမွာ အိမ္ေဆာက္ျပီး သာယာစြာေနေစတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
.
အင္းဝေနျပည္ေတာ္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းမရွိ၊ ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္က သားသမီးေတြနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားကို လြမ္းဆြတ္လွတာေၾကာင့္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၉ မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုဟာ မြန္ရဟန္း ၂ ပါး၊ ရွင္ပိဋကဓရ နဲ႔ ရွင္ဓမၼဉာဏ တို႔ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အင္းဝကေန ပဲခူးကို ေရေၾကာင္းခရီးနဲ႔ စြန္႔စြန္႔စားစား ထြက္ေျပးခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပု အသက္ ၃၆ ႏွစ္ ရွိခဲ့ျပီ။ မိုးညွင္းမင္းတရားရဲ႕ တပ္ေတြေနာက္က လိုက္ခဲ့ေပမဲ့ မေပ်ာ္ပို္က္လို႔ေျပးတာ ရွိေစေတာ့လို႔ သေဘာထားျပီးလြတ္ေပးလိုက္တယ္ ထင္ပါတယ္။ ဟံသာဝတီထိ မလိုက္ေတာ့ဘဲ ျပန္သြားခဲ့တယ္။ ဟံသာဝတီထီးနန္းမွာ စိုးစံေနတဲ့ အကိုေတာ္ ဗညားရံကလည္း ႏွမေတာ္ကို ဝမ္းသာအားရ ၾကိဳခဲ့ပါတယ္။ ျပန္ေရာက္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုဟာ ဘာသာေရးကို ပိုျပီးအာရံုစိုက္လာခဲ့တယ္။ ကယ္တင္ခဲ့တဲ့ ရဟန္းႏွစ္ပါးကို သိကၡာျပန္တင္ေပးတယ္၊ သံဃာေတာ္ေတြကို ေက်ာင္းေဆာက္၊ ဆြမ္းနဲ႔ လွဴဘြယ္ဝထၳဳေတြ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ကို လုပ္ခဲ့တယ္။ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ေလာက္က စျပီးၾကံဳလိုက္ရတဲ့ ေလာကဓံ၊ ၃၆ ႏွစ္က်မွ ဘဝဟာ ေအးခ်မ္းသလိုျဖစ္ခဲ့တယ္။
.
ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၄၆ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပု အသက္ ၅၃ ႏွစ္ေလာက္မွာ အကိုေတာ္ ဗညားရံ ကြယ္လြန္ျပီးတဲ့ေနာက္ ေလာကဓံတရား က ျပန္လွည့္လာျပန္တယ္။ ဗညားရံမင္း ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ သားေတာ္ ဗညားဗရူးနန္းတက္ခဲ့တယ္။ နန္းတက္ျပီး မၾကာခင္ ဗညားဗရူးလုပ္ၾကံခံရျပီး မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ေမာင္ေတာ္ ဗညားက်န္း နန္းတက္ခဲ့ျပန္တယ္။ ဗညားက်န္းလည္း နန္းသက္မၾကာခဲ့။ နန္းဆံသက္ ၃ ႏွစ္မွာ ဗညားက်န္း ကြယ္လြန္တယ္။ အဲဒီေနာက္ ဗညားရံရဲ႕သားေတာ္ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ တူေတာ္ လိတ္မြတ္ေထာ္ နန္းတက္လာတယ္။ လိတ္မြတ္ေထာ္က မင္းက်င့္တရားနဲ႔ မညီလို႔ ျပည္သူေတြကိုႏွိပ္စက္လို႔ နန္းတက္ျပီး ၇ လ အၾကာမွာ မူးမတ္ေတြက လုပ္ၾကံခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၅၂ မွာ ျပည္သူေတြရဲ႕သေဘာထားနဲ႕ မူးမတ္ေသနာပတိမ်ားက တိုင္ပင္ျပီး ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕သမီးေတာ္ ရွင္ေစာပုကို ဟံသာဝတီထီနန္းရဲ႕ ဘုရင္မၾကီးအျဖစ္ တညီတညြတ္ထဲ တင္ေျမာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု နန္းတက္တဲ့ အခ်ိန္ကစျပီး ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္ဟာ စစ္မက္မရွိ ေအးခ်မ္းသာယာေနခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ 
.
ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုဟာ သက္ေတာ္ ၅၉ မွာ နန္းတက္ခဲ့ျပီး ၇ ႏွစ္ၾကာ ဟံသာဝတီျပည္ၾကီး အုပ္စိုးရင္း ျငိမ္းခ်မ္းသာယာေရး တိုးတက္ေရးေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၅၉ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု သက္ေတာ္ ၆၆ ႏွစ္မွာ ဟံသာဝတီထီးနန္းကို အာဏာလႊဲဖို႔ျပင္တယ္။ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ ရာဇဝင္မွာ ဒီအခန္းေလးကျဖင့္ အလွဆံုးပါဘဲ။ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုက သူ႕ကို အင္းဝက ကယ္ဆယ္ခဲ့တဲ့ ရဟန္း ဘုန္းပညာ လကၡဏာနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ရွင္ပိဋကဓရ ကို လူဝတ္လဲျပီး နန္းတင္ခ်င္တယ္။ မူးမတ္ေတြက ကန္႔ကြက္တယ္။ အဲဒီအခါ မူးမတ္ပညာရွိေတြ ေသနာပတိစစ္သူၾကီးေတြကို စုေဝးေစျပီး ၾကည္ျငိဳဖြယ္ရာ ထုထားတဲ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ ကို ၾကည္ျငိဳေစတယ္။ အားလံုး ၾကည္ျငိဳၾကျပီးမွ လူအမ်ားျဖတ္သြားတဲ့ တံတားတစ္ခုက သစ္သားတိုင္ကိုျပတယ္။ ဒီ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ဟာ ဒီသစ္သားတိုင္က ထုလုပ္ထားတာလို႔ ရွင္းျပတဲ့အခါ မူးမတ္ပညာရွိၾကီးေတြက ဘုရင္မၾကီးေျပာခ်င္တာကို သေဘာေပါက္သြားၾကတယ္။ ယုတ္ည့ံျခင္း ျမင့္ျမတ္ျခင္း ဆိုတာေတြဟာ လူေတြရဲ႕ အေပၚယံသေဘာထားေတြပါဆိုတာကို သိသြားၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး အားလံုးသေဘာတူညီစြာနဲ႔ ရွင္ပိဋကဓရ ဘိကၡဳကို လူထြက္ေစျပီး ဓမၼေစတီမင္း ဆိုျပီး နန္းတက္ေစကာ ဘုရင္မၾကီးရဲ႕ သမီးေတာ္ မိပကာေထာ္နဲ႔ စံုဖက္ေစတယ္။
.
အာဏာလြဲေပးခဲ့တဲ့ေနာက္မွာ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုဟာ ဘာသာေရးကို ေဇာက္ခ်ျပီးလုပ္ခဲ့တယ္။ က်ိဳက္မေရာ ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား၊ ေကာ့ဘိန္း ေက်ာင္ေတာင္ဂူ၊ ဓမၼသတ္ဂူ၊ ခရံုဂူ၊ ေကာ့ကြန္းဂူ၊ ဖားကပ္ဂူ စတဲ့ ဂူဘုရားေတြ ကို ျပန္လည္ မြမ္းမံခဲ့တယ္။ ပဲခူးခရိုင္ ဘုရားၾကီးရြာမွာရွိတဲ့ ဘုရားၾကီးကို မြမ္းမံျပီး ေက်ာက္စာေရးထိုးခဲ့တယ္။ သထံုခရိုင္ ေကလာသေတာင္ေပၚမွာရွိတဲ့ ေကလာသေစတီေတာ္ကို မြမ္းမံခဲ့တယ္။ ဒဂုန္ဆံေတာ္ရွင္ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ မွာေတာ့ မိမိရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ထပ္တူ ေရႊ ၂၅ ပိသာ ကို ေရႊသကၤန္းကပ္ခဲ့တယ္။ အျခားေသာ လွဴဒါန္းမႈ အမ်ိဳးမိ်ဳးကိုလည္းျပဳခဲ့တယ္။ ဘုရင္မၾကီးရဲ႕ ဘဝ တစ္ေလ်ာက္လံုးမွာ ခ်စ္ေသာသူတို႔နဲ႕ ရွင္ကြဲ ကြဲရျခင္း ေသကြဲ ကြဲရျခင္းေတြ၊ မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာ သူတို႔နဲ႔ ေပါင္းေဖၚေနထိုင္ရျခင္း ဆိုတာေတြ အျပည့္ေပါ့။ အဲဒါေတြဟာ ဘုရင္မၾကီးရဲ႕ ဘဝေနဝင္ခ်ိန္မွာ ဘာသာေရးကို ပိုျပီးအာရံုစိုက္မိေစတယ္ ထင္ပါတယ္။
.
ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၇၁ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု သက္ေတာ္ ၇၉ ႏွစ္ ေရာက္လို႔ ဇရာေရာဂါ ဖိစီးလာတဲ့အခါ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ရဲ႕ အေနာက္ေတာင္အရပ္ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ စံေတာ္အိမ္မွာ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီးကို အာရံုျပဳရင္း သမာဓိတည္ၾကည္စြာနဲ႕ ရွိခိုးကန္ေတာ့ရင္း ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။
.
ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု ဘဝကို ၾကည့္ရင္ မင္းသမီး သို႔မဟုတ္ ဘုရင္မတစ္ပါးရဲ႕ အလွတရားထက္ ေလာကဓံကို ခံႏိုင္ရည္ရွိတဲ့သူ၊ ကိုယ့္ျပည္သူမြန္လူမ်ိဳးတို႔ကို ခ်စ္တဲ့သူ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားသူ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ကိုယ့္အတၱေတြ ေအာင္ႏိုင္သူ၊ ေနဝင္ခ်ိန္ေရာက္လို႔ အာဏာလြဲခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႕ျပည့္ဝလွတဲ့ ႏွလံုးသားနဲ႔ ပညာကို ေကာင္းေကာင္း အသံုးခ်ျပီး ျပည္သူေတြကို အေကာင္းဆံုးေပးခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႔ ေတြရဲ႕ ဘုရင္မၾကီးတစ္ေယာက္ အျဖစ္ျမင္မိေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။
.

မင္းျမတ္အေနာ္ရထာ သို႔မဟုတ္ အေဖခ်စ္တဲ့သား မင္းေစာ
========================================
.
အေနာ္ရထာမင္းၾကီး ကို ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ မင္းအျဖစ္အားလံုး သိၾကတယ္။ ပုဂါရာမ လို႔ေခၚတဲ့ ပုဂံေနျပည္ေတာ္ၾကီးကို အေျချပဳျပီး တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို စည္းရံုးခဲ့တယ္။ အဲဒီေခတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ယ္အဝန္းဟာ အခုလက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္နမိတ္နီးပါးရွိတယ္လို႔ သမိုင္းကဆိုတယ္ (Reference 1) ။ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးရဲ႕အေၾကာင္း သမိုင္း အေဆာင္ေဆာင္မွာပါျပီးသားမို႔ အထူးမေရးေတာ့ပါဘူး။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၄၄ မွာ နန္းတက္ခဲ့တာကစလို႔ စစ္သူၾကီး ၄ ေယာက္နဲ႔ အတူ တိုင္းျပည္ကို တည္ေဆာက္ခဲ့တာ၊ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာကို ရွင္အရဟံ အကူအညီနဲ႔ ျပန္႔ပြားေစခဲ့တာ၊ သာသနာသန္႔ရွင္းေရး လုပ္ခဲ့တာကစလို႔ ေနာက္ဆံုး တိုက္ပြဲဝင္ရင္း ေသဆံုးခဲ့တာေတြဟာ ျမန္မာတို႔အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာ သမိုင္းေၾကာင္းပါဘဲ။ အခ်ိဳ႕သမိုင္းစာေတြမွာေတာ့ ကြ်ဲခတ္လို႔ ေသဆံုးတယ္လို႔ဆိုတယ္ (Reference 2) ။
.
အေနာ္ရထာမင္းၾကီးရဲ႕ လူသိမ်ားတဲ့သမိုင္းေၾကာင္းေတြအျပင္ အျခားလူသိနည္းတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြလည္း နဲနဲေျပာခ်င္ပါတယ္။ မိဘေက်းဇူးကို သိတတ္တဲ့သား၊ ဖခင္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္၊ မိခင္ရဲ႕ အရွက္သိကၡာအတြက္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တဲ့သား၊ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေလးေတြ နဲနဲဲေျပာျပခ်င္တယ္။
.
သမိုင္းေၾကာင္းေလး နဲနဲျပန္စရရင္ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးရဲ႕ငယ္နာမည္ မင္းေစာ။ မင္းေစာ ရဲ႕ ခမည္းေတာ္ ကြမ္းေဆာ္ေၾကာင္းျဖဴမင္းဟာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၀၁ မွာ ပုဂံမွာ နန္းတက္ခဲ့တယ္။ သူ႔အရင္ ပုဂံမင္း ေညာင္ဦးေစာရဟန္းမင္း ကြယ္လြန္လို႔ က်န္ခဲ့တဲ့ ညီအမ မိဖုရား ၃ ပါးကို မိဖုရားဆက္ေျမာက္တယ္။ ေတာင္ျပင္သည္မိဖုရား နဲ႔ အလယ္ျပင္သည္မိဖုရား တို႔မွာ ေညာင္ဦးေစာရဟန္းမင္းနဲ႔ ရတဲ့ ကိုယ္ဝန္ပါလာခဲ့တယ္။ မၾကာမတင္ ေတာင္ျပင္သည္မိဖုရားက က်ည္စိုးမင္းသားကို ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၀၁ မွာ ေမြးဖြားတယ္။ အလယ္ျပင္သည္မိဖုရားက လပိုင္းဘဲျခားျပီးေတာ့ စုကၠေတးမင္းသားကို ေမြးဖြားတယ္ ။ ဆိုလိုတာ က်ည္စိုးမင္းသား နဲ႔ စုကၠေတးမင္းသား တို႔ဟာ အေဖတူ အေမကြဲ ညီအကိုေတြ၊ သူတို႔ရဲ႕ ခမည္းေတာ္က ေညာင္ဦးေစာရဟန္းမင္းေပါ့။ ညီမအငယ္ဆံုး ေျမာက္ျပည္သည္မိဖုရားက ကြမ္းေဆာ္ေၾကာင္းျဖဴမင္းနဲ႔ ရတဲ့သား မင္းေစာမင္းသားကို ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၁၄ မွာ ေမြးဖြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ည္းစိုးမင္းသား နဲ႔ စုကၠေတးမင္းသားတို႔ဟာ မင္းေစာမင္းသားရဲ႕ အကိုဝမ္းကြဲေတြေပါ့။
.
က်ည္းစိုးမင္းသား နဲ႔ စုကၠေတးမင္းသားတို႔ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါ ကြမ္းေဆာ္ေၾကာင္းျဖဴမင္းကို ရဟန္း အတင္းဝတ္ခိုင္းျပီး ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၂၁ မွာ ထီးနန္းက ခ်လိုက္တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ မင္းေစာမင္းသားေလးဟာ အသက္ ၆ ႏွစ္သားဘဲရွိေသးတယ္။ ခမည္းေတာ္ နန္းက်ဘုရင္ၾကီးနဲ႔ မယ္ေတာ္ ေျမာက္ျပင္သည္တို႔အတူ ရဟန္းေက်ာင္းေလးမွာ လိုက္ေနရတယ္။ မင္းေစာမင္းသား အရြယ္ေရာက္လာခ်ိန္ နန္းေတာ္ထဲ ဝင္ထြက္သြားလာေနတဲ့ တစ္ေန႔မွာ စုကၠေတးဘုရင္က လူေတြေရွ႕မွာ ညီေနာင္သားမယ္လို႔ စ ေနာက္ျပီး ေခၚလိုက္တယ္။ အဓၶိပါယ္က မင္းေစာရဲ႕ မယ္ေတာ္ ေျမာက္ျပင္သည္မိဖုရားေဟာင္းကို သူ သိမ္းပိုက္မယ္လို႔ စ လိုက္တာ။ အဲဒီမွာ မင္းေစာက ခမည္းေတာ္ကို နန္းခ်ခဲ့တဲ့ အခ်က္ မယ္ေတာ္ သိမ္းပိုက္မယ္လို႔ လူေတြေရွ႕မွာ စ ေနာက္တာ တစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ စိတ္ဆိုးျပီး ပုန္ကန္မယ္ဆိုတဲ့ အၾကံနဲ႔ ပုပၸါးအရပ္ကို ေရွာင္တိမ္းသြားတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ စုကၠေတးဘုရင္က စိတ္ဆိုးျပီး မင္းေစာမင္းသားရဲ႕မယ္ေတာ္ ေျမာက္ျပင္သည္မိဖုရားေဟာင္းကို သိမ္းပိုက္လိုက္တယ္ (Reference 3) ။
.
မင္းေစာမင္းသား ပုပၸါးအရပ္ကို မထြက္ခင္မွာ ခမည္ေတာ္ကြမ္းေဆာ္ေၾကာင္းျဖဴက အရိႏၵမာလွံ၊ သီလဝဓား၊ ပတၱျမားလက္စြပ္၊ ပတၱျမားဥေသွ်ာင္က်င္တို႔ကို ေပးလိုက္လိုက္တယ္လို႔ဆိုတယ္ (Reference 4) ။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၄၄ မွာ မင္းေစာဟာ ပုပၸါးအရပ္က စုစည္းညီညြတ္ထားတဲ့ ရဲမက္ေတြနဲ႔ ပုဂံျမိဳ႕ေတာ္ကို ခ်ီတက္လာျပီး ရာဇသံေပးတယ္။ နန္းအပ္မလား တစ္ေယာက္ခ်င္းရင္ဆိုင္ စီးခ်င္းထိုးမလားေပါ့။ ဒီမွာ မင္းေစာမင္းသားရဲ႕ သူရဲေကာင္းတို႔ ႏွလံုုးသားကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အျပစ္မဲ့တဲ့ ျပည္သူေတြ မနစ္နာေစနဲ႔။ မင္းေယာက်္ားခ်င္း စီးခ်င္းထိုးမယ္လို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
.
တိုတိုေျပာရရင္ စုကၠေတးဘုရင္နဲ႔ မင္းေစာမင္းသားနဲ႔ သမထီးေခ်ာင္းကမ္းပါးလြင္ျပင္ စီးခ်င္းထိုးခဲ့ၾကတယ္။ သိေႏၶာလို႔ေခၚတဲ့ျမင္းညိဳၾကီးစီးလာတဲ့ စုကၠေတးဘုရင္ရယ္ ခႏၱီကလက္လွလို႔ေခၚတဲ့ ျမင္းျဖဴၾကီးစီးလာတဲ့ မင္းေစာမင္းသားရယ္ သမထီးေခ်ာင္းကမ္းပါးလြင္ျပင္မွာ လွံကိုယ္စီစြဲလို႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့တယ္။ စုကၠေတးဘုရင္ဘက္က ပါလာတဲ့ ပုဂံနန္းေတာ္ထဲက ရဲမက္ေတြရယ္၊ မင္းေစာမင္းသားကို ဝိုင္းရံျပီးပါလာတဲ့ ပုပၸါးနယ္သားရဲမက္ေတြရယ္၊ ျပီးေတာ့ ပုဂံျပည္သူေတြရဲ႕ မ်က္ေစ့ေအာက္မွာဘဲ စုကၠေတးဘုရင္ဟာ မင္းေစာမင္းသား ပစ္လြတ္လိုက္တဲ့ အရိႏၵမာလွံ ရင္ထဲကို ေရွ႕မွေနာက္ ေဖါက္ထြင္းဝင္ရင္းက်ဆံုးခဲ့တယ္။ ဒီေနရာမွာလဲ မင္းေစာမင္းသားရဲ႕ သူရဲေကာင္းႏွလံုးသားကို တစ္ခါေတြ႕ရျပန္တယ္။ ႏွစ္ဦးသားရင္ဆိုင္ၾကအေသသတ္ၾကတဲ့ပြဲမွာ မင္းေစာမင္းသားဟာ သူ႔ထက္အၾကီး အကိုဝမ္းကြဲ စုကၠေတးဘုရင္ကို အရင္တိုက္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ စုကၠေတးဘုရင္ပစ္လြတ္လိုက္တဲ့ လွံခ်က္လြဲသြားမွ တိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္။
.
စီးခ်င္းထိုးပြဲကိုေအာင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ မင္းေစာမင္းသားဟာ နန္းေတာ္ကိုတက္ ေအာင္ပြဲခံခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ နန္းက်ဘုရင္ ခမည္းေတာ္ရဲ႕ ရဟန္းေက်ာင္းေလးဆီ မူးမတ္ ျပည္သူေတြနဲ႔ အတူတကြသြားခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ နန္းက်ခဲ့တဲ့ ခမည္းေတာ္ဘုရင္ၾကီးကို နန္းျပန္တက္ဖို႔ ေလွ်ာက္ထားခဲ့တယ္။ သက္ေတာ္ ၈၀ ေက်ာ္လို႔ ၉၀ နားကပ္ေနျပီျဖစ္တဲ့ ခမည္းေတာ္က ငါ့အသက္အရြယ္ၾကီးျပီ၊ အေမာင္သာမင္းျပဳေတာ့လို႔ ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီက်မွ မင္းေစာမင္းသားဟာ အေနာ္ရထာမင္းတရားၾကီး (Sanskrit ဘာသာျဖင့္ အႏုရုဒၵ Aniruddha) အျဖစ္ ပုဂံထီနန္းကို သိမ္းပိုက္ခဲ့တယ္။ ပုဂံထီးနန္းကို လက္မခံေတာ့တဲ့ ခမည္းေတာ္ကို မင္းေျမာက္တန္ဆာငါးပါးႏွင့္တကြ မင္းေဆာင္၊ မင္းေယာင္၊ မင္းခမ္း၊ မင္းနား အကုန္က်င္းပျပီးေတာ့ ရဟန္းမင္းအျဖစ္ျပဳေပးျပီး မိဖုရား ေမာင္းမမိႆံတို႔နဲ႔ အတူ အဲဒီ ေက်ာင္းေလးမွာဘဲ ေနဖို႔ စီစဥ္ေပးတယ္ (Reference 5) ။ ဒါတင္မက နန္းတက္ျပီး ၃ ႏွစ္အၾကာမွာ သီရိပစၥယာ အရပ္မွာ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ကာ ခမည္းေတာ္ကို ေရစက္ခ်လႈဒါန္းေစတယ္။ မင္းၾကီးဟာ သားေတာ္ အေနာ္ရထာမင္း ေပးကမ္းတဲ့ ေရႊေရကရားနဲ႔ ေရစက္သြန္းခ်ရင္း သင္ၾကီးမဟာေထရ္ရဲ႕ ေရွ႕ေမွာက္မွာ ေက်ာင္းေတာ္ကို သာသနာေတာ္ အတြက္လႈဒါန္းခဲ့တယ္ (Reference 6) ။
.
ေျပာခ်က္တာကေတာ့ ဒါပါဘဲ။ ႏွလံုးရည္ လက္ရံုးရည္နဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးဟာ အေဖ့ကို ခ်စ္တဲ့သား အေဖ့ေက်းဇူးကိုသိတတ္တဲ့သား တစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေဖၚထုတ္တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
.

References
.
(1) Harrey GE (1925) History of Burma: From the Earliest to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.)
(2) ဦးကုလား, မဟာရာဇဝင္, စာမ်က္ႏွာ ၁၇၉
(3) မွန္နန္းရာဇဝင္, စာမ်က္ႏွာ ၂၂၈
(4) ဦးကုလား, မဟာရာဇဝင္, စာမ်က္ႏွာ ၁၅၃
(5) ဦးကုလား မဟာရာဇဝင္ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၄
(6) တင္ႏိုင္တိုး, ပုဂံေရႊျပည္မွ သူရဲေကာင္းမ်ား, စာမ်က္ႏွာ ၁၅

ပုဂံမင္းဆက္
=========
(မင္းဆက္ ၅၅။ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၂၉ - ၇၃၀။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၇ - ၁၃၆၈)

.
ပုဂံမင္းမ်ားႏွင့္ နန္းတက္ခဲ့ေသာ ခရစ္သကၠရာဇ္မ်ားကို စာရင္းျပဳစုပါသည္။
.
၁။ သမုတိရာဇ္မင္း ......................... (၁၀၇ - ၁၅၂)
၂။ ဆရာ ရေသ့ေၾကာင္ ................... (၁၅၂ - ၁၆၇)
၃။ ျပဴေစာထီး ................................ (၁၆၇ - ၂၄၂)
၄။ သား - ထီးမင္းယဥ္ ..................... (၂၄၂ - ၂၉၉)
၅။ ယဥ္မင္းပိုက္ .............................. (၂၉၉ - ၃၂၄)
၆။ ပိုက္ေသဥ္လည္ ......................... (၃၂၄ - ၃၄၄)
၇။ ေသလည္ေၾကာင္ ....................... (၃၄၄ - ၃၈၇)
၈။ ေၾကာင္ဒူရာဇ္ ............................ (၃၈၇ - ၄၁၂)
၉။ သည္ထန္ ................................. (၄၁၂ - ၄၄၁)
၁၀။ အမတ္သူရဲ (က) မုကၡမန္ ........... (၄၃၉ - ၄၉၄)
၁၁။ သည္ထန္၏ေျမး - သာရမြန္ဖ်ား ... (၄၉၄ - ၅၁၆)
၁၂။ သား - သုိက္တိုင္ ...................... (၅၁၆ - ၅၂၃)
၁၃။ ေသဥ္လည္ေၾကာင္ငယ္ ............. (၅၂၃ - ၅၃၂)
၁၄။ ညီ - ေသဥ္လည္ခိုက္ ................ (၅၃၂ - ၅၄၇)
၁၅။ ခန္းေလာင္း ............................. (၅၄၇ - ၅၅၇)
၁၆။ ခန္းလတ္ ................................ (၅၅၇ - ၅၆၉)
၁၇။ သား - ထြန္းတိုက္ .................... (၅၆၉ - ၅၈၂)
၁၈။ ထြန္ပစ္ ................................... (၅၈၂ - ၅၉၈)
၁၉။ ထြန္ျခစ္ .................................. (၅၉၈ - ၆၁၃)
၂၀။ ပုပၸားေစာရဟန္းမင္း .................. (၆၁၄ - ၆၄၀)
၂၁။ ထြန္ျခစ္၏သား - ေရႊအုန္းသီး ...... (၆၄၀ - ၆၅၂)
၂၂။ ညီ - ပိႆုံ ............................... (၆၅၂ - ၆၆၀)
၂၃။ သား - ပိတ္ေတာင္း ................... (၆၆၀ - ၇၁၀)
၂၄။ ညီ - မင္းေခြး ........................... (၇၁၀ - ၇၁၆)
၂၅။ ျမင္းေကြ်းမင္း ........................... (၇၁၆ - ၇၂၆)
၂၆။ ထြန္ျခစ္၏ေျမး - သိခၤ ................ (၇၂၆ - ၇၃၄)
၂၇။ သား - သိန္းခြန္ ........................ (၇၃၄ - ၇၄၄)
၂၈။ ေရႊေလာင္း .............................. (၇၄၄ - ၇၅၃)
၂၉။ ထြန္တြင္း ................................ (၇၅၃ - ၇၆၂)
၃၀။ ေရႊေမွာက္ ............................... (၇၆၂ - ၇၈၅)
၃၁။ ညီ - ထြန္လတ္ ........................ (၇၈၅ - ၈၀၂)
၃၂။ သား - ေစာမြန္နစ္ .................... (၈၀၂ - ၈၂၉)
၃၃။ ခဲလူး ...................................... (၈၂၉ - ၈၆၄)
၃၄။ ညီ - ပ်ဥ္ျပား ........................... (၈၄၆ - ၈၇၈)
၃၅။ သား - တန္နက္ ....................... (၈၇၈ - ၉၀၆)
၃၆။ စေလငေခြး .............................. (၉၀၆ - ၉၁၅)
၃၇။ သား - သိန္းခို .......................... (၉၁၅ - ၉၃၁)
၃၈။ ေညာင္ဦးေစာရဟန္း ................. (၉၃၁ - ၉၆၄)
၃၉။ တန္နက္သား - ကြမ္းေဆာ္ ......... (၉၆၄ - ၉၈၆)
၄၀။ သား - ၾကီးစိုး ........................... (၉၈၆ - ၉၉၂)
၄၁။ ညီ - စုကၠေတး ......................... (၉၉၂ - ၁၀၁၇)
၄၂။ သား - ေနာ္ရထာ ..................... (၁၀၄၄ - ၁၀၇၇)
၄၃။ သား - ေစာလူး ........................ (၁၀၇၇ - ၁၀၈၄)
၄၄။ ညီ - က်န္စစ္သား ..................... (၁၀၈၄ - ၁၁၁၂)
၄၅။ ေျမး - အေလာင္းစည္သူ ............. (၁၁၁၂ - ၁၁၆၇)
၄၆။ သား - နရသူ ........................... (၁၁၆၇ - ၁၁၇၁)
၄၇။ မင္းယဥ္နရသိန္ ....................... (၁၁၇၁ - ၁၁၇၄)
၄၈။ ညီ - နရပတိစည္သူ .................. (၁၁၇၄ - ၁၁၂၁)
၄၉။ သား - ထီးလိုမင္းလို ................. (၁၁၂၁ - ၁၂၃၄)
၅၀။ က်စြာ ..................................... (၁၂၃၄ - ၁၂၅၀)
၅၁။ ဥဇနာ...................................... (၁၂၅၀ - ၁၂၅၅)
၅၂။ နရသီဟပေတ့ ......................... (၁၂၅၅ - ၁၂၈၆)
၅၃။ ေက်ာ္စြာ ................................. (၁၂၈၆ - ၁၂၉၈)
၅၄။ ေစာနစ္ ................................... (၁၂၉၈ - ၁၃၂၅)
၅၅။ ေစာမြန္နစ္ ................................ (၁၃၂၅ - ၁၃၆၈)

(ပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္ ျပဳစုခဲ့ေသာ ပုဂံ မင္းဆက္ စာရင္းကို ခရစ္သကၠရာဇ္ျဖင့္ တြက္ခ်က္ေရးသား ျဖည့္စြက္ပါသည္။)

ဦးေဖေမာင္တင္ ၂၀၀၃။ ျမန္မာစာေပသမိုင္း (ပဥၥမ အၾကိမ္)၊

ျမန္မာသကၠရာဇ္ကေျပာေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း (၁) အား ေဆြးေႏြးျခင္း
==================================================
.
ခုႏွစ္ေတြ ရက္စြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ေဆြးေႏြးစရာေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ားေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးၾကီးတယ္ ထင္တာေလးေတြဘဲ ေျပာခ်င္တယ္။
.

ပထမဆံုး သတိျပဳမိတာက ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား ေမြးဖြားတဲ့ ခုႏွစ္ပါ။ ျမန္မာသမိုင္းစာအုပ္ေတြမွာေတာ့ ၆၂၃ BC မွာ ေမြးဖြားျပီး ၅၄၃ BC မွာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူတယ္လို႔ဘဲေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခိိ်ဳ႕ စာတန္းမွာေတာ့ ၅၆၃ BC မွာ ေမြးဖြားျပီး ၄၈၃ BC မွာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူတယ္လို႔ဘဲေတြ႕ရတယ္ (Reference ၃) ။ တခိ်ဳ႕စာအုပ္မွာေတာ့ ၄၈၀ BC မွာ ေမြးဖြားျပီး ၄၀၀ BC မွာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူတယ္လို႔ဘဲေတြ႕ရတယ္ (Reference ၄) ။ အဲဒီ ကြဲျပားခ်က္ေၾကာင့္ သာသနာသကၠရာဇ္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ အတြက္အခ်က္ေတြ ေရာသြားႏိုင္တယ္။ ကမၻာ႔သမိုင္းေၾကာင္းေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္တဲ့အခါ အမွားအယြင္းေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
.

ဒုတိယ သတိထားမိတာကေတာ့ သေရေခတၱရာျပည့္ရွင္ သုမုႏၵီရာဇ္မင္း နဲ႔ ပ်ဴတိုင္းရင္းသားတို႔ အေၾကာင္းပါဘဲ။
.

ဦးကုလားေရးတဲ့ မဟာရာဇဝင္ၾကီး နဲ႔ မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီး မွာေတာ့ ပ်ဴတို႔ အေၾကာင္းကိုေဖၚျပရင္ သေရေခတၱရာ အေၾကာင္းသာ အဓိကထားျပီးေဖၚျပခဲ့ၾကတယ္။ ပ်ဴတို႔ရဲ႕ ျမိဳ႕ေတာ္ သေရေခတၱရာျပည္ကို ဒြတၱေဘာင္မင္းၾကီးက သာသနာသကၠရာဇ္ ၁၀၁ မွာ တည္တယ္လို႔ဆိုတယ္ (Reference ၅၊ ၆) ။ အဲဒါ ၄၄၃ BC ပါ။ ဆိုလိုတာ ဒီမွတ္တမ္းေတြ အရ သေရေခတၱရာျပည္ၾကီးဟာ ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီ ႏွစ္ ၄၀၀ ေက်ာ္ထဲက ရွိေနျပီးသားေပါ့။ အဲဒီေနာက္ သေရေခတၱရာျပည္ကို မင္းအဆက္ဆက္ အုပ္စိုးခဲ့ၾကျပီး သာသနာသကၠရာဇ္ ၆၁၇ (ခရစ္သကၠရာဇ္ ၇၃) မွာ သုမုႏၵီရာဇ္မင္းနန္းတက္တယ္။ သက္ေတာ္ ၂၈ ႏွစ္ (သာသနာသကၠရာဇ္ ၆၂၄၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၈၀) မွာ ကြယ္လြန္တယ္။ သူကြယ္လြန္တဲ့ႏွစ္ သာသနာသကၠရာဇ္ ၆၂၄ အေရာက္မွာ ၆၂၂ ႏွစ္ကို ျဖိဳျပီး ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၂ ကေန ျပန္စေရတြက္တယ္။ အဲဒီေနာက္ သုပညာနာဂရဆိႏၷမင္း လက္ထက္ (ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၆ ၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၉၄) မွာ ေလေပြလာျပီး စေကာလြင့္တာက စလို႔ ငစေကာစစ္လာတယ္ဆိုျပီး တိုင္းျပည္ပ်က္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီစာေတြအရ သေရေခတၱရာျပည္ၾကီးဟာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၉၄ မွာ ပ်က္တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္စရာရွိတယ္။
.

ေခတ္သစ္သမိုင္းပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနက ျမိဳ႕ေဟာင္းတူးေဖၚလို႔ရတဲ့ ေတြ႔ရွိမႈေတြကို အေျခခံျပီးေရးသားတယ္။ ပ်ဴတို႔ဟာ ခရစ္မေပၚမီ ၃ ရာစုက ခရစ္ေပၚျပီး ၉ ရာစုထိ (၃၀၀ BC ကေန AD 900) ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျချပဳခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလို ပ်ဴတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခရစ္ေတာ္ မေမြးဖြားခင္ႏွစ္ ၃၀၀၊ ၄၀၀ ေက်ာ္ထဲက အေျခခ်ျပီး ျမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေတြထူေထာင္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ဟာ ဦးကုလားမဟာရာဇဝင္ၾကီး၊ မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ေတာ္ နဲ႔ ေခတ္သစ္သမိုင္းပညာရွင္ေတြ အားလံုး တညီတညြတ္ထဲသေဘာတူခဲ့ၾကတယ္။ ေျပာခ်င္တာ ျမန္မာရာဇဝင္ဘယ္ကစလို႔ ေမးလာခဲ့ရင္ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္ (ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၄၄) မဟုတ္၊ ပ်ဴျမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေတြ (၄၀၀ BC ေက်ာ္) က စခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါဘဲ။ ဒီအခ်က္ဟာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔အတြက္ အေရးၾကီးတယ္လို႔ထင္တယ္။
.

ပ်ဴတို႔ဟာ ဗိႆႏိုး၊ ဟန္လင္း၊ သေရေခတၱရာ (ျဂီေကြၾတ) ၊ မိုင္းေမာ (ထုမိန္) လို႔ေခၚတဲ့ ပ်ဴျမိဳ႕ေတာ္ေတြ ထူေထာင္ခဲ့ရံုမက အျခားပ်ဴျမိဳ႕ (၃၂) ျမိဳ႕၊ တပ္ျမိဳ႕ (၉) ျမိဳ႕ ထူေထာင္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္း ေနခဲ့ၾကတယ္။
.

ပ်ဴတို႔ဟာ ေရႊဘို ကေန ျပည္ျမိဳ႕နားတဝိုက္သာမက ေျမာက္ဘက္မွာ ေရႊလီျမစ္ညာမွ ေတာင္ဘက္ မုတၱမ ထိ၊ အေရွ႕ဘက္မွာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း သံလြင္ျမစ္အေနာက္ကမ္းမွ အေနာက္ဘက္မွာ ေရဦးျမစ္တစ္ေလွ်ာက္ ထီးလင္း (ေယာနယ္ အေနာက္ပိုင္း) အားလံုးျဖန္႔ေနခဲ့တယ္ (Reference ၇) ။ သေရေခတၱရာ (ျဂီေကြၾတ) ဘုရားေထာင္မွာေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ ေက်ာက္အရိုးအိုးၾကီနဲ႔ ေက်ာက္စာအရ ပ်ဴမင္းၾကီး ၆ ပါးရဲ႕ နာမည္ေတြ သိခဲ့ရတယ္။ အဲဒီမင္းၾကီးေတြဟာ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို စည္ပင္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ရဟန္းသံဃာေတြကို ပစၥည္းေလးပါး လွဴဒါန္းခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာက ပ်ဴေတြဟာ ပ်ဴစာေပကို တည္ထြင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ရိုးရာဓေလ့ကို အကၡရာတင္ျပီး ဥပေဒက်မ္းအျဖစ္ သံုးစြဲႏိုင္ျပဳစုခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကုန္စည္ကူးသန္းမႈကို တရုတ္ျပည္၊ အင္ဒိုနီးရွားျပည္၊ ရခိုင္နဲ႔ ဘဂၤလားျပည္ေတြထိေရာက္ခဲ့တယ္ ဆိုတာၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းျမင့္မားစြာရွိခဲ့တယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။
.

ဒါေပမဲ့ ပ်ဴမင္းေတြရဲ႕ နာမည္ေတြ နဲ႔ နန္းတက္ခဲ့တဲ့ ခုႏွစ္ေတြကို ၾကည့္ရင္ ေခတ္ေဟာင္းျမန္မာသမိုင္းေတြနဲ႔ ေခတ္သစ္သမိုင္းပညာရွင္ေတြရဲ႕ ယူဆခ်က္ေတြ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ မတူၾကဘူး။ ေခတ္သစ္သမိုင္းစာေတြအရ ပ်ဴသမိုင္းမွာ ပထမဆံုး ဒြတၱေဘာင္ (တၵဗ့ံး) လို႔ အမည္ခံတဲ့မင္းဟာ ဟရိဝိၾကမ ျဖစ္ျပီး ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၂၀ မွာ ကြယ္လြန္တယ္လို႔ဆိုတယ္ (Reference ၇) ။ အရိုးအိုးနဲ႔ ေက်ာက္စာေတြမွာေတြ႕ရတဲ့ ပ်ဴမင္းေတြရဲ႕ နာမည္ေတြကို ေခတ္ေဟာင္းသမိုင္းစာေတြမွာ မေတြ႔ရဘူး။ အဲဒီလိုပါဘဲ။ ေခတ္ေဟာင္းသမိုင္းမွာပါတဲ့ သုမုႏၵီရာဇ္မင္းအေၾကာင္း အခုထိ ေခတ္သစ္သမိုင္းဆရာတို႔ ေဖၚျပတာမေတြ႕ရေသးပါ။ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားတာက ေခတ္သစ္သမိုင္းစာေတြဟာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနတူးေဖၚမႈေတြအေျခခံတယ္။ ေက်ာက္စာေပၚမွာေတြ႕ရွိခ်က္ကိုသာ သမိုင္းအျဖစ္ယူဆတယ္။ အဲဒါဟာမွန္ကန္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္ေပမဲ့ ပ်က္စီးကုန္ႏိုင္တဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထား (ဥပမာ။ ေပစာ) ကို ထဲ့သြင္းစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ေပရြက္ေပၚမွာ မွတ္တမ္းတင္တဲ့ အေလ့ဟာ စတုထၳသဂၤါယနာတင္တဲ့ သာသနာသကၠရာဇ္ ၄၅၀ ကတဲက စတင္ခဲ့တယ္။ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းျမင့္ခဲ့တဲ့ ပ်ဴစာကိုေတာင္ စတင္ေရးသားသံုးစြဲခဲ့ၾကတဲ့ ပ်ဴတို႔ဟာ ေပစာကိုသံုးျပီးမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ရင္ အဲဒီအေထာက္အထားေတြ ရွာမေတြ႕ေသးလို႔လားလို႔ စဥ္းစားမိပါတယ္။ အဲဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ဆက္လက္ေဖၚထုတ္ဖို႔ လိုေနေသးတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ထဲ့သြင္းစဥ္းစားသင့္တာက ေခတ္သစ္သမိုင္းပညာရွင္ေတြ လက္ခံထားၾကတဲ့ နန္ေက်ာင္လူမ်ိုးတို႔ သေရေခတၱရာ (ျဂီေကြၾတ) ကို ခရစ္သကၠရာဇ္ ၈၃၂ မွာ ဝင္ေရာက္တိုက္္ခိုက္ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြ အမ်ားအျပားဆံုးရံႈးခဲ့သလား ဆိုတာပါဘဲ။
.

သေရေခတၱရာ (ျဂီေကြၾတ) ပ်က္စီးတဲ့ႏွစ္ကို မဟာရာဇဝင္ၾကီး နဲ႔ မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီးတို႔မွာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၉၄ လို႔ဆိုတယ္။ ေခတ္သစ္သမိုင္းပညာရွင္ေတြနဲ႔ တရုတ္မွတ္တမ္းေတြမွာေတာ့ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၈၃၂ လို႔ဆိုတယ္။ တူးေဖၚရရွိတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြအရ ပ်ဴျမိဳ႕ျပေတြဟာ ၈ ရာစုထိရွိခဲ့တာကို သိႏိုင္ပါတယ္။ သိပ္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မရွိတဲ့ ပံုျပင္ဆန္လြန္းတဲ့ ေလေပြလာျပီး စေကာလြင့္တာက စလို႔ ငစေကာစစ္လာတယ္ဆိုျပီး တိုင္းျပည္ပ်က္တယ္ ဆိုတဲ့ ဇတ္လမ္းကို မဟာရာဇဝင္ၾကီး နဲ႔ မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီးတို႔မွာ ထည့္သြင္းေဖၚျပခဲ့ျခင္းဟာ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ အခ်က္တစ္ခုပါဘဲ။
.

ေနာက္ထပ္ စိိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာက ဒုတိယအၾကိမ္ သကၠရာဇ္ျဖိဳတဲ့အခ်ိန္က ပုဂံရာဇဝင္မွာ မွတ္တမ္းမ်ား ေကာင္းစြာမရွိလို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္မွာက်ေရာက္ေနတယ္။ သမုတိရာဇ္မင္း ပုဂံစတည္တဲ့ႏွစ္ (ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၂၉ ၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၇) ကေန အေနာ္ရထာမင္းနန္းတက္တဲ့ႏွစ္ (ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၄၀၆ ၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၄၄) ထိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ေလာက္ေသာ အေထာက္အထား မွတ္တမ္းေတြမေတြ႕ရလို႔ ဆိုတယ္။
.

စဥ္းစားမိတာႏွစ္ခ်က္။ သမုတိရာဇ္မင္း ပုဂံစတည္တဲ့ႏွစ္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၇ ဟာ ပ်ဴေတြနဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္ဘဲရွိေသးတယ္။ ဒါဆိုရင္ သေရေခတၱရာပ်က္စီးမွ ပုဂံစတည္တာမဟုတ္ေလာက္လို႔ စဥ္းစားမိတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ေထာက္ခံႏိုင္တဲ့တစ္ခ်က္က ပုဂံဟာ တရုတ္မွတ္တမ္းေတြအရ တန္ေပါလို႔ေခၚတဲ့ ပ်ဴ ၃၂ ျမိဳ႕ထဲက တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္ေနခဲ့တယ္ (Reference ၇) ။ ပုဂံဟာ ပ်ဴျမိဳ႕တစ္ခု သို႔မဟုတ္ မဟာမိတ္အေနအထားနဲ႔ရွိေနခဲ့ရင္ နန္ေက်ာင္လူမ်ိုးတို႔ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္လို႔ ပ်ဴျမိဳ႕ေတာ္ပ်က္စီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ပုဂံ ကိုေကာ နန္ေက်ာင္လူမ်ိုးမတိုက္ခိုက္ဘဲ ထားခဲ့လိုက္မယ္လို႔ ထင္စရာမရွိပါ။ ပုဂံကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရင္ေတာ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြ ပ်က္စီးကုန္ဖို႔ အေတာ္မ်ားပါတယ္။
.

ဒုတိယ စဥ္းစားမိတာက ျမန္မာသကၠရာဇ္ကိုျဖိဳခဲ့တဲ့ ပုပၸားေစာရဟန္းမင္းနန္းတက္ခ်ိန္ (ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၅၃၆ - ၅၆၂ ၊ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၆၁၄ - ၆၄၀) မွာ သေရေခတၱရာဟာ စည္ကားေနတဲ့ အခ်ိန္သာျဖစ္တယ္။ အဲဒါသာမွန္ကန္ခဲ့ရင္ ပုဂံသားတို႔ဟာ ပ်ဴတို႔ရဲ႕ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈကို ၆ ရာစု ကတဲက ဆက္ခံရရွိခဲ့လိမ့္မယ္။ ျမေစတီေက်ာက္စာေရးခဲ့တဲ့ ၁၁ ရာစုက်မွ ပ်ဴစာနဲ႔ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈဟာ ပုဂံကိုေရာက္လာခဲ့တာမဟုတ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
.

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရရင္ ပ်ဴျမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေတြဟာ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ပထမႏိုင္ငံေတာ္ လို႔တင္ျပခ်င္ပါတယ္။
.

.

References

(၁)  https://en.wikipedia.org/wiki/Burmese_calendar

(၂)  https://my.wikipedia.org/wiki/မြန်မာ_သက္ကရာဇ်

(၃) Cousins, LS (1996), "The dating of the historical Buddha: a review article", Journal of the Royal Asiatic Society, 3, Indology, 6 (1): 57-63,

(၄) Norman, KR (1997), A Philological Approach to Buddhism (PDF), The Bukkyo Dendo Kyokai Lectures 1994, School of Oriental and African Studies (University of London)

(၅) ဦကုလား (မဟာရာဇဝင္ၾကီး)၊ ပဥၥမအၾကိမ္ (၂၀၀၆)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၉

(၆) မွန္နန္းမဟာရာဇဝင္ေတာ္ၾကီး၊ ပဥၥမအၾကိမ္ (၂၀၀၃)၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇၁

(၇) ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၂၀၀၅၊ ‘တၵဗ့ံး (ဒြတၱေဘာင္) အရင္အႏွစ္ ၆၀၀ ေက်ာ္က ေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ ပ်ဴသူရဲေကာင္း’၊ မိုးဂ်ာနယ္၊ ဧျပီ၊ ၁၅၈-၁၇၄