ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု
==============
ဧကရာဇ္မင္းတို႔၏ ရတနာတစ္ပါးမွ ဧကရီဘုရင္မၾကီးဘဝသို႔
==========================================
.
သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလ်ာက္ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုုိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာသာမက အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ဘုရင္မ ဆိုတာ ရွားရွားပါးပါး။ အဲဒီ ရွားပါးလွတဲ့ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြထဲက ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုဆိုတာ ျမန္မာရာဇဝင္မွာ ေပၚထြန္းခဲ့ဘူးတယ္။ အာဏာရဖို႔ အႏိုင္ယူလူသတ္ရင္း ဘုရင္ျဖစ္ခဲ့တာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ မူးမတ္ ျပည္သူ အားလံုးက ခ်စ္လို႔ ယံုၾကည္လို႔ တင္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္မၾကီးလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်က္နဲ႔တင္ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ရာဇဝင္ဟာ ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
.
ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ ဘဝဟာ ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္ ေရႊနန္းရွင္ဧကရာဇ္ဘုရင္တစ္ပါးရဲ႕ သမီးေတာ္ဘဝ ကေန မင္းမိဖုရားဘဝ၊ စစ္ရဲ႕ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပယုဂ္ လက္ေဆာင္ရတနာတစ္ပါး အေနနဲ႔ အင္းဝေနျပည္ေတာ္ကို ဆက္သခံခဲ့ရတယ္။ ကိုယ္ခ်စ္တဲ့ ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္ ျပန္ေရာက္ျပန္ေတာ့ အာဏာလုပြဲေတြၾကားမွာ အကိုေတာ္၊ ေမာင္ေတာ္၊ သားေတာ္၊ တူေတာ္ေတြ ဆံုးပါးမႈေတြနဲ႔ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ အာဏာလုပြဲေတြ ဧကရာဇ္မင္းေတြရဲ႕ ဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေတာ့တဲ့ အဆံုး မူးမတ္ေတြက ဘုရင္ကို လုပ္ၾကံျပီး ျပည္သူျပည္သား ေတြရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာနဲ႔ တင္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္မၾကီးဘဝ ကို ေရာက္ခဲ့တယ္။ ဘဝရဲ႕ ေနဝင္ခ်ိန္ ေရာက္ျပန္ေတာ့ အာဏာကို မက္ေမာဆုပ္ကိုင္မထားဘဲ သင့္ေတာ္တဲ့ ပညာရွိတစ္ေယာက္ရဲ႕ လက္ထဲကို တိုင္းျပည္ကိုအပ္၊ ဘာသာေရးကို ေဇာက္ခ်လုပ္ရင္း ဘဝကို ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း အဆံုးသတ္ခဲ့တယ္။
.
ရာဇဝင္ကို နဲနဲျပန္ေကာက္ရရင္ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု ရဲ႕ ငယ္နာမည္ဟာ ဝိဟာရေဒဝီ လို႔အမည္ရျပီး ပဲခူးဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္က မြန္္တို႔ရဲ႕ စစ္ဘုရင္ ဧကရာဇ္ၾကီး ရာဇာဓိရာဇ္ နဲ႔ မယ္ေတာ္ သုဒၶမာယာ တို႔က ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၃၉၃ မွာ ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာရာဇဝင္မွာ လူသိမ်ားတဲ့ အႏွစ္ ၄၀ ၾကာ ပဲခူး-အင္းဝ စစ္ပြဲၾကီး (၁၃၈၅ - ၁၄၂၄) ျဖစ္ေနခ်ိန္ေပါ့။
.
ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီး မေမြးဖြားခင္ သူ႔ရဲ႕မယ္ေတာ္ ျဖစ္လာမယ့္ မိဖုရား သုဒၶမာယာ ဟာ ပေဒသရာဇ္စနစ္ရဲ႕ သားေကာင္ျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္ ဆိုတာ တခ်ိဳ႕ေတြ သတိထားမိမယ္ မထင္ဘူး။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၃၈၈ ဝန္းက်င္မွာ ခမည္းေတာ္ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးဟာ ေအာက္ျပည္ေအာက္ရြာကို သိမ္းသြင္းေနခ်ိန္မွာ ပုသိမ္ - ေျမာင္းျမ ကို သိမ္းယူဖို႔ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီ ပုသိမ္စစ္မွာ သူ႕ရဲ႕စစ္သူၾကီး လဂြန္းအိန္ကို ေခါင္းေဆာင္ခန္႔လို႔ တိုက္ေစတယ္။ ပုသိမ္စစ္ဟာ အႏၱရယ္ၾကီးလွတဲ့ စစ္ပြဲ၊ အသက္နဲ႕လဲရႏိုင္တယ္လို႔ တြက္မိတဲ့ လဂြန္းအိန္က စစ္ထြက္ခါနီး မနက္က်မွ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕ မိဖုရားသုဒၶမာယာ ကို လိုခ်င္ပါတယ္လို႔ေတာင္းဆိုေတာ့တာဘဲ။ အမွန္ကေတာ့ လဂြန္းအိန္ က သူ႔အရွင္သခင္ရဲ႕ သူ႔အေပၚခ်စ္ မခ်စ္ စိတ္စမ္းလိုက္တာပါဘဲ။ အဲဒီအခါ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးက ျပန္ေျပာတယ္။ သူရဲေကာင္းလည္း ခ်စ္တယ္၊ မိဖုရားလည္းခ်စ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဖုရားဆိုတာ အာရံုျဖည့္ဖို႔ျဖစ္တယ္၊ သူရဲေကာင္းဆိုတာကေတာ့ ရန္သူေတြကို တြန္းလွန္ဖို႔ အေဖၚ၊ ထီးျဖဴကို ေစာင့္တဲ့အေဖၚ၊ နတ္ျပည္နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာသုခအတြက္ သာသနာေတာ္ကို ေစာင္မဲ့ အေဖၚ၊ ဒါေၾကာင့္ သူရဲေကာင္းကို ပိုခ်စ္တယ္လို႔ ေျပာျပီး မိဖုရားသုဒၶမာယာကို လဂြန္းအိန္ ထံပို႔လိုက္တာပါဘဲ။ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးကို ေျခသလံုးဖက္ ငိုေၾကြးေတာင္းပန္ေနတဲ့ မိဖုရားသုဒၶမာယာ စကားေတြ၊ မ်က္ရည္ေတြဟာ စစ္ဘုရင္တစ္ပါး အတြက္ေတာ့ အေရးမပါခဲ့ဘူးေပါ့။ လဂြန္းအိန္က သူ႔အရွင္သခင္ရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းကို စမ္းသပ္ခဲ့တာ၊ မိဖုရားသုဒၶမာယာကို လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ကန္ေတာ့ပြဲနဲ႔ ေတာင္းပန္ခဲ့ျပီး သူ႔အရွင္သခင္ထံ ျပန္လြတ္ခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ စစ္ထြက္သြားခဲ့တယ္။
.
ပေဒသရာဇ္စနစ္ေအာက္မွာ ရွိခဲ့တဲ့ မိန္းမသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘဝဟာ ဒါပါဘဲ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကို ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးေလး ၾကီးျပင္းလာတဲ့အခါ သိေကာင္းသိခဲ့ပါလိမ့္မယ္။ မိန္းမသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘဝဟာ ဧကရာဇ္ဘုရင္တစ္ပါးရဲ႕ လက္ထဲမွာ ရတနာတစ္ပါးသာျဖစ္တယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူၾကီးျပင္းလာတဲ့ အခါ ေတြ႕ၾကံဳသမွ်ကို ရဲရဲဝ့ံဝံ့ ရင္ဆိုင္ခဲ့တာပါဘဲ။
.
ဇတ္လမ္းဆက္ရရင္ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီး အသက္ ၂၀ ျပည့္တဲ့အခါ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕ တူေတာ္လည္းၿဖစ္ ၊ သူ႕ခ်စ္သူလည္းၿဖစ္တဲ႕ သမိန္စည္သူနဲ႔ စံုဖက္ေစခဲ့တယ္။ သမီးႏွစ္ေယာက္ သားတစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့တယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၁၈ အသက္ ၂၅ ႏွစ္မွာ သားျဖစ္သူ ဗညားဗရူးကို ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ အဲဒီ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ က စလို႔ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးေလးဟာ ေလာကဓံတရားရဲ႕စတင္ ရိုက္ခတ္မႈကို ခံခဲ့ရတယ္။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ သမိန္စည္သူ ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ ၃ ႏွစ္အၾကာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၁ မွာ ခမည္းေတာ္ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီး ဆင္လိုက္ရင္းနဲ႔ ဒဏ္ရာရျပီး ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။ ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕ သားေတာ္အၾကီး ဗညားဓမၼရာဇာ နန္းတက္ခဲ့တယ္။
.
အင္းဝေနျပည္ေတာ္မွာလည္း မင္းေျပာင္းမင္းလြဲေတြ ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ အႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲကို စတင္ခဲ့တဲ့ မင္းၾကီးစြာ ကြယ္လြန္ျပီးတဲ့ေနာက္ မင္းအဆက္ဆက္ နန္းတက္ခဲ့ၾကတယ္။ သားေတာ္ ဆင္ျဖဴရွင္၊ ငေနာက္ဆံ၊ ေနာက္ ဆင္ျဖဴရွင္ရဲ႕ ညီေတာ္ ျပင္စည္စား မင္းေဆြက မင္းေခါင္ နာမည္နဲ႔ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၀၁ မွာ နန္းတက္တယ္။ မင္းၾကီးစြာနဲ႔ ရာဇာဓိရာဇ္တို႔ စခဲ့တဲ့ အႏွစ္္ ၄၀ စစ္ပြဲၾကီးကို ဘုရင္မင္းေခါင္ လက္ထက္မွာလဲ ဆက္ခဲ့တယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၁ မွာ ဘုရင္မင္းေခါင္ေရာ ရာဇာဓိရာဇ္တို႔ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့ၾကတယ္။
.
ဒါေပမဲ့ ပြဲက မျပီးေသးဘူး။ အင္းဝမွာ နန္းတက္လာတဲ့ ဘုရင္မင္းေခါင္ရဲ႕သား ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ နဲ႔ ပဲခူးမွာနန္းတက္လာတဲ့ ရာဇာဓိရာဇ္ရဲ႕သား ဗညားဓမၼရာဇာ တို႔ စစ္ေမြကို ဆက္ခံရင္း ဆက္တိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၂ ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူရဲ႕ တပ္ေတြ ပဲခူးကိုခ်ီတက္ခဲ့ၾကတယ္။ ခဲေပါင္ နဲ႔ ပုသိမ္ကို သိမ္းျပီး ဒလ ကို တစ္လၾကာဝန္းရံထားတဲ့အခါ ဒဂံုမင္း ဗညားရံ က ႏွစ္မေတာ္ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးကို ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ ကို ဆက္သျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္တယ္။ အဲဒါ အႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲရဲ႕ အဆံုးသတ္ပါဘဲတဲ့။ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ ျပယုဂ္ေပါ့။ တစ္ျခားအေၾကာင္းေတြလည္း အင္းဝေနျပည္ေတာ္မွာ ရွိခဲ့တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီး ကို ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ အလြန္ျမတ္ႏိုးတာဟာ စစ္ပြဲေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားေစခဲ့တယ္ ဆိုတာေတာ့ ထင္ရွားလွပါတယ္။
.
အႏွစ္ ၄၀ စစ္ပြဲျပီးသြားလို႔ ႏွစ္ဖက္ျပည္သူေတြ ေအးခ်မ္းခဲ့ၾကေပမဲ့ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးရဲ႕ ေလာကဓံကေတာ့ သိပ္မေအးခ်မ္းခဲ့ဘူး။ ဝိဟာရေဒဝီမင္းသမီးကို သိရိၾတိဘဝနာဒိတ်ာပဝရ အတုလ အဂၢမဟာဓမၼ ရာဇာဓိရာဇ မဟာေဒဝီ ဆိုတဲ့ဘြဲ႕ၾကီးနဲ႔ ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ လက္ထဲကိုထဲ့လိုက္ျပီးတဲ့ေနာက္ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုဆိုျပီး အင္းဝကို လိုက္သြားရတာေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ အသက္က ၂၉ ႏွစ္။ အျပင္အဆင္ အေရာင္အဆင္း ေကာင္းလြန္းလို႔ ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူက သူ႔ေဖါင္ထက္ကေန လက္လွမ္းဆီးၾကိဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒါေပမဲ့ သမီးႏွစ္ေယာက္နဲ႔ ၄ ႏွစ္သား သားငယ္ကိုထားျပီး တျပည္တရြာလိုက္သြားရတဲ့ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို မွန္းဆလို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ သီဟသူ ကလည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ အသက္ ၂၈ -၂၉၊ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပု ကို ဂရုစိုက္လြန္းလို႔ အင္းဝမွာရွိတဲ့ မိဖုရားရွင္ဘို႔မယ္ က စိတ္နာျပီး အုန္းေပါင္လယ္ သံဘြား ကို လုပ္ၾကံခိုင္းခဲ့တယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုနဲ႔ ၃ ႏွစ္ေလာက္ ေပါင္းသင္းျပီး ဆင္ျဖဴရွင္သီဟသူ ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ၉ ႏွစ္သားဘဲ ရွိေသးတဲ့ မင္းလွငယ္ လို႔ မင္းသားေလး နန္းတက္လာျပန္တယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုလည္း မင္းလွငယ္မင္းရဲ႕ မိဖုရားျဖစ္ရျပန္တယ္။ မင္းလွငယ္မင္း နန္းတက္လို႔ ၃ လ အၾကာမွာ အဆိပ္ခပ္လုပ္ၾကံခံရျပီး ကြယ္လြန္တယ္။ အဲဒီေနာက္ ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္း နန္းတက္ခဲ့တယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုလည္း ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္းရဲ႕ မိဖုရားၾကီးျဖစ္ရျပန္တယ္။ ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္း နန္းတက္လို႔ လပိုင္းအၾကာမွာ မိုးညွင္းမင္းတရားၾကီး မိုးညွင္း ကေန အင္းဝ ကို ခ်ီတက္လာတယ္။ ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္း က မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုကို လက္ေဆာင္ပဏၰာအေနနဲ႔ ပုခန္းစား တရဖ်ားကို ေပးအပ္ျပီး မိုးညွင္းမင္းတရားၾကီးရဲ႕ တပ္ေတြကို ရင္ဆိုင္ေစတယ္။ မိုးညွင္းမင္းတရားၾကီးက ကေလးေက်းေတာင္ညိဳမင္းကို ေအာင္ႏိုင္ျပီးေတာ့ အင္းဝထီးနန္းကို ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၆ မွာ အုပ္စိုးတယ္။ မၾကာခင္ဘဲ ပုခန္းျမိဳ႕ကို ဝင္တိုက္ျပီး သိမ္းယူတယ္။ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုကိုေတာ့ ျပန္လည္သိမ္းယူျပီးေတာ့ နန္းတြင္းမွာ အိမ္ေဆာက္ျပီး သာယာစြာေနေစတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
.
အင္းဝေနျပည္ေတာ္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းမရွိ၊ ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္က သားသမီးေတြနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားကို လြမ္းဆြတ္လွတာေၾကာင့္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၂၉ မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုဟာ မြန္ရဟန္း ၂ ပါး၊ ရွင္ပိဋကဓရ နဲ႔ ရွင္ဓမၼဉာဏ တို႔ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အင္းဝကေန ပဲခူးကို ေရေၾကာင္းခရီးနဲ႔ စြန္႔စြန္႔စားစား ထြက္ေျပးခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပု အသက္ ၃၆ ႏွစ္ ရွိခဲ့ျပီ။ မိုးညွင္းမင္းတရားရဲ႕ တပ္ေတြေနာက္က လိုက္ခဲ့ေပမဲ့ မေပ်ာ္ပို္က္လို႔ေျပးတာ ရွိေစေတာ့လို႔ သေဘာထားျပီးလြတ္ေပးလိုက္တယ္ ထင္ပါတယ္။ ဟံသာဝတီထိ မလိုက္ေတာ့ဘဲ ျပန္သြားခဲ့တယ္။ ဟံသာဝတီထီးနန္းမွာ စိုးစံေနတဲ့ အကိုေတာ္ ဗညားရံကလည္း ႏွမေတာ္ကို ဝမ္းသာအားရ ၾကိဳခဲ့ပါတယ္။ ျပန္ေရာက္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုဟာ ဘာသာေရးကို ပိုျပီးအာရံုစိုက္လာခဲ့တယ္။ ကယ္တင္ခဲ့တဲ့ ရဟန္းႏွစ္ပါးကို သိကၡာျပန္တင္ေပးတယ္၊ သံဃာေတာ္ေတြကို ေက်ာင္းေဆာက္၊ ဆြမ္းနဲ႔ လွဴဘြယ္ဝထၳဳေတြ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ကို လုပ္ခဲ့တယ္။ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ေလာက္က စျပီးၾကံဳလိုက္ရတဲ့ ေလာကဓံ၊ ၃၆ ႏွစ္က်မွ ဘဝဟာ ေအးခ်မ္းသလိုျဖစ္ခဲ့တယ္။
.
ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၄၆ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပု အသက္ ၅၃ ႏွစ္ေလာက္မွာ အကိုေတာ္ ဗညားရံ ကြယ္လြန္ျပီးတဲ့ေနာက္ ေလာကဓံတရား က ျပန္လွည့္လာျပန္တယ္။ ဗညားရံမင္း ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ သားေတာ္ ဗညားဗရူးနန္းတက္ခဲ့တယ္။ နန္းတက္ျပီး မၾကာခင္ ဗညားဗရူးလုပ္ၾကံခံရျပီး မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ေမာင္ေတာ္ ဗညားက်န္း နန္းတက္ခဲ့ျပန္တယ္။ ဗညားက်န္းလည္း နန္းသက္မၾကာခဲ့။ နန္းဆံသက္ ၃ ႏွစ္မွာ ဗညားက်န္း ကြယ္လြန္တယ္။ အဲဒီေနာက္ ဗညားရံရဲ႕သားေတာ္ မိဖုရားၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ တူေတာ္ လိတ္မြတ္ေထာ္ နန္းတက္လာတယ္။ လိတ္မြတ္ေထာ္က မင္းက်င့္တရားနဲ႔ မညီလို႔ ျပည္သူေတြကိုႏွိပ္စက္လို႔ နန္းတက္ျပီး ၇ လ အၾကာမွာ မူးမတ္ေတြက လုပ္ၾကံခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၅၂ မွာ ျပည္သူေတြရဲ႕သေဘာထားနဲ႕ မူးမတ္ေသနာပတိမ်ားက တိုင္ပင္ျပီး ရာဇာဓိရာဇ္မင္းၾကီးရဲ႕သမီးေတာ္ ရွင္ေစာပုကို ဟံသာဝတီထီနန္းရဲ႕ ဘုရင္မၾကီးအျဖစ္ တညီတညြတ္ထဲ တင္ေျမာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု နန္းတက္တဲ့ အခ်ိန္ကစျပီး ဟံသာဝတီေနျပည္ေတာ္ဟာ စစ္မက္မရွိ ေအးခ်မ္းသာယာေနခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ 
.
ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုဟာ သက္ေတာ္ ၅၉ မွာ နန္းတက္ခဲ့ျပီး ၇ ႏွစ္ၾကာ ဟံသာဝတီျပည္ၾကီး အုပ္စိုးရင္း ျငိမ္းခ်မ္းသာယာေရး တိုးတက္ေရးေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၅၉ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု သက္ေတာ္ ၆၆ ႏွစ္မွာ ဟံသာဝတီထီးနန္းကို အာဏာလႊဲဖို႔ျပင္တယ္။ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုရဲ႕ ရာဇဝင္မွာ ဒီအခန္းေလးကျဖင့္ အလွဆံုးပါဘဲ။ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုက သူ႕ကို အင္းဝက ကယ္ဆယ္ခဲ့တဲ့ ရဟန္း ဘုန္းပညာ လကၡဏာနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ရွင္ပိဋကဓရ ကို လူဝတ္လဲျပီး နန္းတင္ခ်င္တယ္။ မူးမတ္ေတြက ကန္႔ကြက္တယ္။ အဲဒီအခါ မူးမတ္ပညာရွိေတြ ေသနာပတိစစ္သူၾကီးေတြကို စုေဝးေစျပီး ၾကည္ျငိဳဖြယ္ရာ ထုထားတဲ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ ကို ၾကည္ျငိဳေစတယ္။ အားလံုး ၾကည္ျငိဳၾကျပီးမွ လူအမ်ားျဖတ္သြားတဲ့ တံတားတစ္ခုက သစ္သားတိုင္ကိုျပတယ္။ ဒီ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ဟာ ဒီသစ္သားတိုင္က ထုလုပ္ထားတာလို႔ ရွင္းျပတဲ့အခါ မူးမတ္ပညာရွိၾကီးေတြက ဘုရင္မၾကီးေျပာခ်င္တာကို သေဘာေပါက္သြားၾကတယ္။ ယုတ္ည့ံျခင္း ျမင့္ျမတ္ျခင္း ဆိုတာေတြဟာ လူေတြရဲ႕ အေပၚယံသေဘာထားေတြပါဆိုတာကို သိသြားၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး အားလံုးသေဘာတူညီစြာနဲ႔ ရွင္ပိဋကဓရ ဘိကၡဳကို လူထြက္ေစျပီး ဓမၼေစတီမင္း ဆိုျပီး နန္းတက္ေစကာ ဘုရင္မၾကီးရဲ႕ သမီးေတာ္ မိပကာေထာ္နဲ႔ စံုဖက္ေစတယ္။
.
အာဏာလြဲေပးခဲ့တဲ့ေနာက္မွာ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပုဟာ ဘာသာေရးကို ေဇာက္ခ်ျပီးလုပ္ခဲ့တယ္။ က်ိဳက္မေရာ ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား၊ ေကာ့ဘိန္း ေက်ာင္ေတာင္ဂူ၊ ဓမၼသတ္ဂူ၊ ခရံုဂူ၊ ေကာ့ကြန္းဂူ၊ ဖားကပ္ဂူ စတဲ့ ဂူဘုရားေတြ ကို ျပန္လည္ မြမ္းမံခဲ့တယ္။ ပဲခူးခရိုင္ ဘုရားၾကီးရြာမွာရွိတဲ့ ဘုရားၾကီးကို မြမ္းမံျပီး ေက်ာက္စာေရးထိုးခဲ့တယ္။ သထံုခရိုင္ ေကလာသေတာင္ေပၚမွာရွိတဲ့ ေကလာသေစတီေတာ္ကို မြမ္းမံခဲ့တယ္။ ဒဂုန္ဆံေတာ္ရွင္ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ မွာေတာ့ မိမိရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ထပ္တူ ေရႊ ၂၅ ပိသာ ကို ေရႊသကၤန္းကပ္ခဲ့တယ္။ အျခားေသာ လွဴဒါန္းမႈ အမ်ိဳးမိ်ဳးကိုလည္းျပဳခဲ့တယ္။ ဘုရင္မၾကီးရဲ႕ ဘဝ တစ္ေလ်ာက္လံုးမွာ ခ်စ္ေသာသူတို႔နဲ႕ ရွင္ကြဲ ကြဲရျခင္း ေသကြဲ ကြဲရျခင္းေတြ၊ မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာ သူတို႔နဲ႔ ေပါင္းေဖၚေနထိုင္ရျခင္း ဆိုတာေတြ အျပည့္ေပါ့။ အဲဒါေတြဟာ ဘုရင္မၾကီးရဲ႕ ဘဝေနဝင္ခ်ိန္မွာ ဘာသာေရးကို ပိုျပီးအာရံုစိုက္မိေစတယ္ ထင္ပါတယ္။
.
ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၇၁ ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု သက္ေတာ္ ၇၉ ႏွစ္ ေရာက္လို႔ ဇရာေရာဂါ ဖိစီးလာတဲ့အခါ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ရဲ႕ အေနာက္ေတာင္အရပ္ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ စံေတာ္အိမ္မွာ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီးကို အာရံုျပဳရင္း သမာဓိတည္ၾကည္စြာနဲ႕ ရွိခိုးကန္ေတာ့ရင္း ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္။
.
ဘုရင္မၾကီးရွင္ေစာပု ဘဝကို ၾကည့္ရင္ မင္းသမီး သို႔မဟုတ္ ဘုရင္မတစ္ပါးရဲ႕ အလွတရားထက္ ေလာကဓံကို ခံႏိုင္ရည္ရွိတဲ့သူ၊ ကိုယ့္ျပည္သူမြန္လူမ်ိဳးတို႔ကို ခ်စ္တဲ့သူ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားသူ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ကိုယ့္အတၱေတြ ေအာင္ႏိုင္သူ၊ ေနဝင္ခ်ိန္ေရာက္လို႔ အာဏာလြဲခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႕ျပည့္ဝလွတဲ့ ႏွလံုးသားနဲ႔ ပညာကို ေကာင္းေကာင္း အသံုးခ်ျပီး ျပည္သူေတြကို အေကာင္းဆံုးေပးခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႔ ေတြရဲ႕ ဘုရင္မၾကီးတစ္ေယာက္ အျဖစ္ျမင္မိေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။
.